A Play for the Living in a Time of Extinction

In de voorstelling is er sprake van knipperend licht.

Achtergrond

De Britse regisseur Katie Mitchell besloot in 2012 om te stoppen met vliegen en maakte sindsdien zes voorstellingen over klimaatverandering. ‘Ik heb dit besluit genomen, als burger, omdat ik mezelf ‘s morgens in de spiegel wilde kunnen aankijken en zeggen: "Ik heb iets gedaan, ik heb actie ondernomen.”'

Voor de eerste versie van A Play for the Living in a Time of Extinction ensceneerde ze een eco-feministische monoloog van Miranda Rose Hall, die reflecteert op onze verantwoordelijkheden en mogelijkheden om actie te ondernemen in het licht van een ecologische ramp. Ze koos deze tekst van een Amerikaanse toneelschrijfster, omdat ze met haar een artistiek en sociaal bewustzijn deelt op het snijpunt van feminisme en eco-activisme. Mitchells benadering breidt de ecologische bekommernissen van het stuk bovendien uit tot buiten het kader van het toneelstuk. Ze verkent manieren om een toekomst te creëren voor theater dat ecologisch verantwoord is, zowel in zijn technische uitvoering als in zijn tourneemodel. Zo wordt de energie, die in het stuk wordt gebruikt, voor het publiek zichtbaar ter plekke opgewekt.

Reizend concept

In plaats van met deze productie op tournee te gaan (waarvoor veel gevlogen zou moeten worden), gaat alleen Mitchells concept de wereld over. A Play for the Living in a Time of Extinction is de eerste aflevering van het Sustainable Theatre? project, waarin makers op zoek gaan naar manieren om theater te maken op een duurzame manier. Mitchell integreert de ecologische impact van haar voorstelling in het doel en de vorm ervan en experimenteert met een nieuwe benadering van alle aspecten van een theaterstuk: technisch, economisch, cultureel, lokaal. De show reist in scriptvorm en wordt in elke tournee opnieuw vormgegeven en uitgevoerd door een team van lokale artiesten. 

Verontrustende monoloog

Een toneelstuk over het milieu wordt op het laatste moment geannuleerd en de dramaturg van de productie wordt gevraagd uit te leggen wat er is gebeurd, met een verontrustende monoloog als resultaat. In plaats van zich te houden aan een script waar ze het niet meer helemaal mee eens is, besluit de dramaturg haar eigen unieke ‘eco-dramaturgische’ voorstelling te improviseren. De dramaturg neemt ons mee op een reis door de tijd, van het begin van de wereld tot vandaag de dag, en verwoordt onze gedeelde angsten en wanhoop over de klimatologische noodsituatie. Ze put uit zowel haar persoonlijke gedachten als haar wetenschappelijk onderzoek en daagt ons uit om na te denken over de wereld die ons omringt en de onverbiddelijke, door de mens veroorzaakte destructie waar we nu mee worden geconfronteerd. Ze deelt haar eigen herinneringen aan verbondenheid en nodigt het publiek uit hun eigen herinneringen te delen. Ze vraagt zich af wat het betekent om te leven, samen, in een tijd van uitsterven. De verhaallijn - de beslissing van de fictieve dramaturge om het podium op te stappen en haar gedachten te uiten - resoneert met de noodzakelijke herziening van het hele instituut theater in het licht van de noodsituatie van het klimaat.

De Nederlandse interpretatie

Voor het Holland Festival pakt een lokale cast en crew het concept op en maakt het zich eigen. De tekst blijft overeind, al wordt die door vertaler Jibbe Willems wel enigszins aan de nieuwe setting aangepast. De muziek komt tot stand in samenwerking met zangeres en componist Annelinde Bruijs. Regisseur Floor Houwink ten Cate heeft ervoor gekozen om het verhaal te laten vertellen door twaalf feminine voices: hoofdrolspeler Joy Wielkens, componist Annelinde Bruijs, percussionist Meiyi Lee en een koor bestaande uit acht vrouwen en een non-binair persoon.

Eco-feminisme

Hoewel een begrip als eco-feminisme volgens Houwink Ten Cate niet makkelijk te definiëren valt, vindt ze het belangrijk om de vrouw en het vrouwelijk perspectief in deze voorstelling centraal te zetten: ’Ik voelde dat dit script echt van een vrouw is en over een vrouw gaat.' Bovendien: 'Het zijn vrouwen die leven baren en vrouwen die de wereld draaiende houden en ik wil zichtbaar maken hoeveel energie dat kost. Het is een soort work-out opera’. In de voorstelling staat de rouw om een persoon in schijnbaar contrast met de rouw om hele diersoorten. Het zijn verschillende vormen van rouw: de ene is invoelbaar, de ander te groot om te bevatten. Maar het is niet alleen maar doemdenken, verduidelijkt Houwing ten Cate: 'Er is een mentaliteitsomslag nodig: het gaat nu mis, maar met collectieve krachtsinspanning kunnen we wel degelijk iets bereiken!’