Ga naar de hoofdcontent

Een pianoconcert als een uurwerk


Piano Concerto no. 2: Circulus is een pianoconcert dat componist Robin de Raaff speciaal voor meesterpianist Ralph van Raat schreef. De ronde vorm van de Gashouder, waar de uitvoering van het werk zal plaatsvinden, vormt een belangrijke inspiratiebron.

De pianist zit in het midden, het publiek bevindt zich om de solist heen. De ruimte en de opstelling van het orkest, deels om het publiek heen, doen denken aan een uurwerk, een krachtige metafoor voor de tijd. Met directe en indirecte verwijzingen naar klokken refereert Circulus naar de vergankelijkheid van het menselijk leven en onze plaats in het universum. In 2001 bracht Ralph van Raat het eerste Piano Concerto van Robin de Raaff in première, nu is hij opnieuw solist in zijn werk.


Naast de nieuwe compositie Circulus wordt ook het werk Coro van de Italiaanse componist Luciano Berio uitgevoerd. Dit beroemde werk schreef Berio als aanklacht tegen extreemrechtse invloeden in Italië ten tijde van de 'loden jaren'. De componist dirigeerde het zelf in 1977 in het Holland Festival. Het is geschreven voor veertig duo’s, ieder bestaande uit een zanger en een instrumentalist. De uitzonderlijke ruimtelijke opstelling zorgt voor een intense klankbeleving.

Wie op vrijdag 10 juni deze voorstelling wil combineren met de voorstelling 30 appearances out of darkness, moet van 30 appearances out of darkness de vroege voorstelling om 19:00u boeken.

Lees minder

Lees hier een gesprek tussen Ralph van Raat en Robin de Raaff

Achtergrond

Met Circulus bouwt De Raaff voort op vele succesvolle concerto’s uit zijn repertoire, waaronder Clarinet Concerto (2005-2006) Piano Concerto (2001) en Dubbelconcert voor klarinet, basklarinet en orkest (1997). De concertvorm loopt als een rode draad door het oeuvre van De Raaff. De solist staat tegenover het orkest als in een strijd van het individu tegen de massa. De muziek wordt in verschillende lagen tegenover elkaar geplaatst, waardoor De Raaff afwisseling in diepte creëert. Het verschil tussen voorgrond en achtergrond en de uitwisseling van deze dimensies komt tot een hoogtepunt in Circulus. Daarbij houdt de componist vast aan een van zijn sterkste muzikale kenmerken, namelijk zijn dynamische spel van beweging en een behendige en sprankelende orkestratie, die doet denken aan grote namen als Strauss, Debussy, Boulez en George Benjamin.


Lees hier een gesprek tussen Ralph van Raat en Robin de Raaff

Achtergrond

Met Circulus bouwt De Raaff voort op vele succesvolle concerto’s uit zijn repertoire, waaronder Clarinet Concerto (2005-2006) Piano Concerto (2001) en Dubbelconcert voor klarinet, basklarinet en orkest (1997). De concertvorm loopt als een rode draad door het oeuvre van De Raaff. De solist staat tegenover het orkest als in een strijd van het individu tegen de massa. De muziek wordt in verschillende lagen tegenover elkaar geplaatst, waardoor De Raaff afwisseling in diepte creëert. Het verschil tussen voorgrond en achtergrond en de uitwisseling van deze dimensies komt tot een hoogtepunt in Circulus. Daarbij houdt de componist vast aan een van zijn sterkste muzikale kenmerken, namelijk zijn dynamische spel van beweging en een behendige en sprankelende orkestratie, die doet denken aan grote namen als Strauss, Debussy, Boulez en George Benjamin.


Door Circulus te combineren met Coro van Luciano Berio ondergaat het publiek een bijzondere, zintuiglijke ervaring, waarin het rijke klankspectrum en de ruimtelijke opstelling van beide composities centraal staan. Beide werken worden gedirigeerd door Matthias Pintscher.


Over Coro

‘Soms ontstaan er bij Berio draaikolken die in de letterlijke betekenis alles naar beneden sleuren,’ zo omschreef de muziekcriticus J. Reichenfeld de werking van Coro bij de Nederlandse première in 1977 in NRC Handelsblad. ‘Maar het kan ook heel stil worden in Berio’s Coro: dan blijft er een poreuze klacht van een enkele stem over die aanzwelt tot een adembenemende bede voor a capella-zang: gesmoord, haast snikkend van emotie. Dan weer worden brede climaxen samengeperst tot benauwende schurende timbres, om het volgende moment in verademende wijsheid op te lossen.’

Coro
(1975-1976) is een compositie van de Italiaanse componist Luciano Berio voor veertig stemmen en evenveel instrumenten. Het is Berio’s belangrijkste werk uit de jaren zeventig. Het hoort bij een groep composities waarvan de titels aangeven dat ze bedoeld zijn als reflectie op archetypische muziekvormen: Sinfonia, Opera, Recital I (commentaar op leven en werk van een solozangeres) en het Concert voor twee piano's en orkest. In Coro (Berio’s commentaar op het genre van de koorsymfonie) treedt het koor zelden als een geheel op. Elke zanger zit naast een blaas- of strijkinstrument met een vergelijkbaar toonbereik. Zo ontstaan veertig duo's, maar de stemmen treden ook solistisch op of in kleine unisono groepen. Coro toont de geëngageerde kant van de componist die teksten gebruikte van onder anderen de Chileense dichter Pablo Neruda als eerbetoon aan deze dichter. Neruda werd volgens Berio 'praktisch vermoord (niet lichamelijk, maar geestelijk); ze braken zijn hart.' Verder noemde hij het 'een uitnodiging om ons bewust te zijn van het geweld van de tijd, het fascistische geweld.


Lees minder
  • © Marco Borggreve (Robin de Raaff)

  • Circulus/Coro

  • Ralph van Raat

    © Heather Pinkham (Ralph van Raat)

Credits

muziek Robin de Raaff, Luciano Berio piano Ralph van Raat dirigent Matthias Pintscher licht Peter Romkema orkest Radio Filharmonisch Orkest 1e viool Dimiter Tchernookov, Alexander Baev, Roswitha Devrient, Alberto Facanha Johnson, Mariska Godwaldt, Josje ter Haar, Kerstin Kendler, Pamela Kubik, Pedja Milosavljevic, Ruud Wagemakers 2e viool Casper Bleumers, Sarah Loerkens, Esther de Bruijn, Michiel Eekhof, Wouter Groesz, Dana Mihailescu, Renate van Riel, Alexander van den Tol, Nina de Waal altviool Frank Brakkee, Huub Beckers, Arjan Wildschut, Igor Bobylev, Sabine Duch, Annemijn den Herder, Robert Meulendijk, Ewa Wagner cello Michael Stirling, Anton Istomin, Mirjam Bosma, Crit Coenegracht, Anneke Janssen, Ansfried Plat, Arjen Uittenbogaard contrabas Wilmar de Visser, Annika Pigorsch, Walter van Egeraat, Eduard Zlatkin fluit Ingrid Geerlings, Carla Meijers, Maike Grobbenhaar, Mirjam Teepe hobo Aisling Casey, Yvonne Wolters, Gerard van Andel klarinet Frank van den Brink, Esther Misbeek, Diede Brantjes, Sergio Hamerslag fagot Jos Lammerse, Freek Sluijs, Birgit Strahl hoorn Petra Botma-Zijlstra, Toine Martens, Fréderick Franssen, Margreet Mulder, Rebecca Grannetia trompet Hessel Buma, Hans van Loenen, Raymond Rook, Johan Verheij trombone Tim Ouwejan, Dominique Capello, Rommert Groenhof tuba Bernard Beniers pauken Paul Jussen slagwerk Mark Haeldermans, Esther Doornink, Giacoma Bacchio, Inaki Cuenca Ruiz, Jennifer Heins, René Oussoren harp Saskia Rekké saxofoon Aukelien Kleinpenning, Annelies Vrieswijk keyboard Stephan Kiefer, Reinier van Houdt koor Groot Omroepkoor koordirigent Benjamin Goodson sopraan Titia van Heyst, Charlotte Janssen, Anitra Jellema, Bauwien van der Meer, Heleen Meijer, Tanja Obalski, Yun Park, Judith Petra, Maja Roodveldt, Dorien Verheijden alt Nicoline Bovens, Marleene Goldstein, Suzanne Meessen, Chantal Nysingh, Marie-Sande Papenmeyer, Anna Traub, Lisinka de Vries, Harda van Wageningen, Roelien van Wageningen, Pierrette de Zwaan tenor Alan Belk, Emilio Aguilar Balbuena, Dolf Drabbels, Ben Heijnen, Gerben Houba, Peter-Paul Houtmortels, Matevž Kajdiž, Albert van Ommen, Uroš Petrac, Georgi Sztojanov bas Gert-Jan Alders, Peter Duyster, Joep van Geffen, Pieter Hendriks, Itamar Lapid, Ludovic Provost, Mitchell Sandler, Lars Terray, Hans de Vries, Tiemo Wang

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door