Ga naar de hoofdcontent

Hedendaagse opera over het geheimzinnige zuidelijke continent


De Zuidpool is een van de laatste plaatsen op aarde waar de mens nauwelijks komt. Het is er te koud en ontoegankelijk. Juist daarom is het een vruchtbare inspiratiebron voor ongekende verhalen en geschiedenissen.


Het nieuwe werk van de Australische componist Mary Finsterer verkent de historische, mythische en wetenschappelijke opvattingen en verhalen over het zuidelijke continent. Met een betoverende combinatie van muzikale elementen uit oude en nieuwe stijlen, gepresenteerd tegen een achtergrond van grote videoprojecties, worden we meegevoerd naar de wereld van Antarctica.

Dit verhaal begint met drie personages uit de eeuw van de ontdekkingstochten, op wonderlijke wijze opgeroepen uit het geheugen van een jong meisje: een cartograaf, een natuurwetenschapper en een filosoof, met ieder hun eigen dromen en verwachtingen over het mysterieuze landschap. Hun motivaties lopen uiteen van liefdevolle nieuwsgierigheid tot arrogante bezittingsdrang. Maar wat ze vinden is veel groter dan henzelf.


Ter voorbereiding van haar opera organiseerde Finsterer een symposium aan de Universiteit van Tasmanië waar zij en librettist Tom Wright wetenschappers van het Instituut voor Marine en Antarctische Studies konden ontmoeten. ‘In een tijd van toenemende bezorgdheid over onze ecologie, de verplaatsing van bevolkingsgroepen en een verhoogd bewustzijn van hoe kwetsbaar onze oceanen zijn, is Antarctica een actueel verhaal.’

Lees minder

Klik hier voor een programmaboek en libretto.

Achtergrond

Antarctica is het op vier na grootste continent van de wereld en het is het koudste gebied op aarde. Het herbergt vele soorten flora en fauna, met krill, walvissen, pinguïns en onderzoekswetenschappers als vaste bewoners van de uitgestrekte kustlijn. Het bijna buitenaardse, onbewoonbare landschap geeft deze plek een mysterieuze en mythologische aanwezigheid en dit komt zowel tot uiting in Finsterers muziek als in het door Tom Wright ontwikkelde libretto. ‘We leven in een tijd waarin de antropogene klimaatverandering elk aspect van ons leven op politiek, cultureel en wetenschappelijk niveau aan het destabiliseren is. We beseffen allemaal hoe kwetsbaar ons bestaan en onze planeet zijn. Het is tegen deze achtergrond dat Tom en ik Antarctica hebben bedacht.’


Klik hier voor een programmaboek en libretto.

Achtergrond

Antarctica is het op vier na grootste continent van de wereld en het is het koudste gebied op aarde. Het herbergt vele soorten flora en fauna, met krill, walvissen, pinguïns en onderzoekswetenschappers als vaste bewoners van de uitgestrekte kustlijn. Het bijna buitenaardse, onbewoonbare landschap geeft deze plek een mysterieuze en mythologische aanwezigheid en dit komt zowel tot uiting in Finsterers muziek als in het door Tom Wright ontwikkelde libretto. ‘We leven in een tijd waarin de antropogene klimaatverandering elk aspect van ons leven op politiek, cultureel en wetenschappelijk niveau aan het destabiliseren is. We beseffen allemaal hoe kwetsbaar ons bestaan en onze planeet zijn. Het is tegen deze achtergrond dat Tom en ik Antarctica hebben bedacht.’


Fabel voor de 21e eeuw

Componist Mary Finsterer nam na haarsuccesvolle opera Biographica uit 2017 opnieuw een duik in het genre en brengt Antarctica op toneel. In de anderhalf uur durende kameropera draait het om historische, mythische en wetenschappelijke opvattingen en verhalen over het zuidelijke continent.


De bezoeker komt in een reeks allegorieën rond het onderwerp Antarctica terecht. ‘Hoewel het belangrijk is om ons bewust te zijn van wat er in de wereld gebeurt, wilde ik Antarctica samen met librettist Tom Wright positioneren als een fabel voor de eenentwintigste eeuw: een verzonnen verhaal dat in de kern een 'mythische zoektocht’ is die de menselijke drijfveren onder de loep neemt.’ zegt Mary Finsterer. ‘De fabel die Tom en ik hebben gecreëerd is een vlechtwerk van metafoor, verzonnen gebeurtenissen en mysteries. Het is een plek waar niet-menselijke krachten een stem krijgen, zoals krill, een schip en ijs. Het is een plek waar de verbeelding op een poëtische, kinderlijke manier wordt aangesproken. Dit gebeurt met natuurlijke en bovennatuurlijke krachten binnen een verhaal dat zich ontvouwt. Het verhaal wordt verteld in drie aktes, ‘De Kaart’, ‘De Reis’ en ‘IJs’.


Verbinding en bewustwording

Binnen de wereld van Antarctica hoopt Finsterer het publiek evenveel te betoveren door fictie en drama als door de fysieke weergave van zo'n afgelegen en extreme regio in de wereld. Het verhaal wordt verteld door de ogen van een jong meisje uit de tijd van de ontdekkingsreizigers, dat zich honderden jaren later op onwaarschijnlijke wijze haar Antarctische reis herinnert. Dit wordt gekoppeld aan een motief van een ontdekkingsreis van drie personages die op reis gaan om uiteindelijk onderweg te ontdekken wat echt belangrijk is in het leven. Hun reis is niet alleen fysiek, maar ook diep emotioneel en spiritueel.


Wetenschappers en kunstenaars

Tijdens een door haar georganiseerd symposium aan de Universiteit van Tasmanië konden Finsterer en Wright overleggen met wetenschappers van het Instituut voor Marine en Antarctische Studies en inspiratie voor de muziek en het libretto van de opera opdoen uit hun onderzoek en gegevens. ‘Ik ben enthousiast over deze samenwerking,’ zegt de componist, ‘aangezien wetenschappers een proces volgen dat analytisch en creatief denken combineert. Dat proces verschilt niet zo veel van componeren.’


Tijdens het ontstaansproces van de opera Antarctica zijn muziek, dramaturgie, beeldende kunst, digitale media, geesteswetenschappen, culturele studies en een groot aantal gebieden binnen de wetenschap verkend. Het onderzoek, inclusief grafische weergave, onbewerkte gegevens, audio- en visueel materiaal en andere relevante documentatie, leverde een rijke bron aan materiaal op voor de totstandkoming van het libretto en de muziek. Ook voor het artistieke proces van de productie, dat wordt geleid door regisseur Imara Savage, gaf het de nodige handvatten.


Oude en hedendaagse muziek

Mary Finsterer, oud-leerling van componist Louis Andriessen, baseert zich in Antarctica op oude en op hedendaagse muziek. ‘De muziek die ik componeer is doordrenkt met historische, metaforische en poëtische verwijzingen. Stilistisch brengt het vroege muzikale praktijken samen met twintigste- en eenentwintigste-eeuwse vernieuwingen, waaronder seriële technieken, orkestraties en elektronica.’


Lees minder
  • Antarctica - Asko Schönberg © Tom ten Seldam

    © Tom ten Seldam (Asko|Schönberg)

  • Antarctica © Dean Golja

    © Dean Golja

  • Antarctica - Mary Finsterer en Tom Wright © Dean Golja

    © Dean Golja

  • Antarctica

    © Annie Spratt/bewerking door Dean Golja

Credits

muziek Mary Finsterer libretto Tom Wright regie Imara Savage decor en kostuums Elizabeth Gadsby video-ontwerp Mike Daly licht Alexander Berlage zang Jane Sheldon (Sopraan - test), Jessica O’Donoghue (Sopraan - test), Anna Fraser (Sopraan - test), Michael Petruccelli (Sopraan - test), Simon Lobelson (Sopraan - test) acteur Hanne Fransen voice overs Eve Kreutz, Tom Wright, Wil Anton, Harry Jay geluidsontwerp Arne Bock uitvoering muziek Asko|Schönberg dirigent Jack Symonds fluit Ingrid Geerlings hobo Evert Weidner klarinet David Kweksilber hoorn Serguei Dovgaliouk trompet Arthur Kerklaan trombone Yiannis Bontis piano Pauline Post slagwerk Joey Marijs harp Astrid Haring viool Joseph Puglia, Bas Treub altviool Liesbeth Steffens cello Sebastiaan van Halsema contrabas Len Bielars coproductie Asko|Schönberg, Sydney Chamber Opera, Holland Festival in opdracht van Asko|Schönberg uitgeverij Schott Music met steun van Carriageworks, NSW Government through Create NSW met genereuze steun van Julian Burnside AO Trust voor Mary Finsterer en de Universiteit van Tasmanië

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door

HF in conversation with Mary Finsterer

HF in conversation with Mary Finsterer

HF in conversation with Mary Finsterer

Hoe is een voorstelling tot stand gekomen? Waar halen makers hun inspiratie vandaan? Wat vormde het beginpunt en welke uitdagingen kwamen ze onderweg tegen? Deze gesprekken bieden een inkijkje in werk en achtergrond van de festivalkunstenaar.

-> lees meer