ROHTKO

De legendarische kunsthandel Knoedler in New York sloot in 2011 na een van de grootste schandalen in de kunstwereld. Over een periode van vijftien jaar werden daar meer dan 30 vervalste schilderijen verkocht, waaronder van Mark Rothko, Jackson Pollock en Robert Motherwell. 

Han beschrijft in zijn boek de filosofie van 'shanzai' - vrij vertaald naar 'nep' - waarbij een origineel product niet als vaststaand gezien wordt, maar juist de bedoeling heeft om door de tijd heen te transformeren. Terwijl het westen dit concept vaak simpelweg als piraterij bestempelt, gaat het in de Chinese context juist om een creatieve en voortdurende herinterpretatie van het oorspronkelijke idee. 

ROHTKO spint zich af in het schemergebied van feit en fictie, echt en nep, en verkent shanzhai op een diepere manier. De voorstelling gaat verder dan filosofische reflectie; door middel van parallelle verhaallijnen, dynamische decorwisselingen en intense muziek creëert Twarkowski een filmische beleving die de toeschouwer volledig betrekt.

Het stuk begint in de jaren zestig, belicht de laatste jaren van Rothko’s leven en eindigt bij moderne vormen van digitale en cryptokunst. Op grote schermen zijn live-beelden te zien, gefilmd door camera-operators die rond de acteurs bewegen en video's die fungeren als trompe-l'œil.

Het decor — een imitatie van het restaurant van Mr. Chow, het hoofdkwartier van de artistieke elite in New York in de jaren tachtig — fungeert als katalysator. Het Chinese restaurant speelt ook nog een andere rol: de uitbaters, stille toeschouwers van dit verhaal, komen uit een culturele traditie die dus niet hetzelfde denkt over origineel en kopie. 

De opzettelijk verkeerde spelling in de titel is een bewuste knipoog naar de bloeiende handel in imitaties van bekende merknamen zoals 'Adibas' en 'Dolce Banana'. Deze praktijk, 'shanzhai', verspreidde zich door heel China en werd toegepast op duizenden producten. 

Gaat ROHTKO over de mythe van authenticiteit? Wil het de betekenis van kunst vinden? De esthetiek van Rothko’s schilderijen verkennen? Het antwoord op al deze vragen is: ja. Wanneer blijkt dat de herkomst nep is, wordt dan ook het gevoel dat het werk oproept ongeldig? Als de waarde van het schilderij daalt, wat zegt dat dan over het systeem dat die waarde bepaalt? De makers dagen het publiek uit om na te denken over de essentie van kunst en de rol daarvan in ons leven.

ROHTKO was voor het eerst te zien in 2022 in het Dailes Theater, Riga, Letland.