Butoh and Japanese Cinema of the 60s

Het kortfilmprogramma verkent de relatie tussen experimentele film en Ankoku Butoh, met centrale rollen voor butoh-performers als Tatsumi Hijikata en Kazuo Ohno. Julian Ross, Hoofd Programmering bij Eye Filmmuseum, cureert het programma en verzorgt de inleiding. Ross schreef meermaals over Japanse cinema.

Tatsumi Hijikata (1968) van Motoharu Jonouchi documenteert de performance Revolt of the Flesh (Nikutai no hanran) van butohdanseres Tatsumi Hijikata. De film verbindt deze voorstelling met opstanden, waarbij hij gebruik maakt van Jonouchi's unieke methoden van cinematografie en montage, kenmerkend voor zijn films rond dezelfde tijd waarin hij studentenprotestbewegingen en hun nasleep documenteerde.

In Gisei (1959) zijn Hijikata en leden van zijn Asbestos Hall te zien, gefilmd enkele maanden na Hijikata's eerste publieke butoh-optreden. Filmwetenschapper en experimenteel filmmaker Donald Richie ontmoette Hijikata via hun gemeenschappelijke vriend Yukio Mishima, en samen besloten ze een film te maken over segregatie.

Anma (1963) van Takahiko Iimura is een klassiek voorbeeld van butohdans, uitgevoerd door Tatsumi Hijikata, co-creator Kazuo Ohno, Yoshito Ohno en Akira Kasai. De film legt de performance van Anma vast, maar is ook een cine-dance: film en choreografie zijn met elkaar verweven. Iimura filmt niet alleen de dans, maar beweegt ook met de camera tussen de dansers, waarbij hij beelden van het publiek verwerkt, waardoor de film een dynamisch, experimenteel karakter krijgt.

Navel and an A-Bomb (1960) van Eikoh Hosoe toont Tatsumi Hijikata en zijn choreografie, die het Japanse lichaam verbindt met de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki. De film toont de 'geboorte' van een nieuwe Japanse identiteit in de nasleep van de atoomcatastrofe, de daaropvolgende nederlaag van Japan en de bezetting. Hosoe, destijds een leidende figuur in de Japanse fotografie, bleef samenwerken met Hijikata, onder meer aan zijn baanbrekende fotoboek Kamaitachi.

Wargames (1962), gefilmd door Donald Richie, is een avant-gardistische parabel (een symbolisch verhaal) over oorlog, waarin jonge jongens vechten om een geit en deze doden op een strand. Beide films zijn gemaakt met de betrokkenheid van de legendarische butohdanseres Tatsumi Hijikata.

Julian Ross is curator, onderzoeker, schrijver en hoofd Film Programmering & Distributie bij Eye Filmmuseum. In 2024 was Ross co-programmeur van MoMA Doc Fortnight, co-programmeur van het 69e Flaherty Seminar in Thai Film Archive (met May Adadol Ingawanij), co-curator van de groepstentoonstelling Community of Images bij Philadelphia Art Alliance, lid van het selectiecomité van Villa Medici Film Festival, co-programmeur van het filmprogramma bij de tentoonstelling Underground: Amerikaanse avant-garde film in de jaren 1960 in Eye Filmmuseum en curator van het filmprogramma Engawa in Porto Post Doc en Centro de Arte Moderna - Fundação Calouste Gulbenkian.