In een surrealistisch universum vallen zes spelers als fantoomlichamen van de ene verwarrende zijnstoestand in de andere. Zijn zij mens of geest, acteur of personage, levend of dood? Na het intrigerende You can speak, you are an animal over de spanning tussen mens en dier in het Holland Festival van 2011, is de Zwitserse theatermaker Massimo Furlan terug met deze ontroerende voorstelling waarin contact wordt gezocht met geesten. In een associatieve aaneenschakeling van zorgvuldig gestileerde, theatrale tableaus verkent Furlan de poreuze scheiding tussen deze twee werelden. Schakelend van burlesk naar tragedie, cabaret en performance gaat hij op zoek naar de magische momenten en heftige emoties waar ze elkaar raken. programma
data
wo 17 juni 2015 20:30
do 18 juni 2015 20:30
informatie
-
Frans
-
Duur voorstelling niet bekend
De Zwitserse theatermaker Massimo Furlan keert terug op het Holland Festival met de voorstelling Un Jour. Een voorstelling over doodgaan, het verdwijnen van het lichaam, en het terugkeren als geest. Met deze voorstelling behandelt Furlan (bijgestaan door zijn vaste dramaturg en huisschrijver Claire de Ribaupierre) het geloof in het onzichtbare, de mogelijke interactie tussen de wereld van de doden en die van de levenden, en de heftige emoties die deze werelden kunnen overbruggen. Un Jour speelt in op de dubbelzinnigheid van het menselijke bestaan: soms blijven de doden een intense rol spelen in het alledaagse leven van hun familie. En er zijn ook mensen die tijdens hun leven al een volstrekt ongezien, spookachtig bestaan lijden. In de voorstelling komen herkenbare, iconische beelden van spoken en geesten voorbij, als skelet, mysterieuze schaduw, of cartoonesk wit laken met ooggaten.
Als kunstenaar en regisseur werd Furlan bekend door prachtig beeldend theater met minimale bewegingen; een aaneenschakeling van stillevens waarbij statische scènes elkaar als associaties opvolgen. De toeschouwer krijgt zo de tijd om elk beeld op zich te laten inwerken en erover te fantaseren. Met deze theaterstijl van ‘lange beelden’ – zoals hij het noemt – onderzoekt Furlan aan de hand van onmiddellijk herkenbare iconen uit onze hedendaagse cultuur de manier waarop mensen betekenis geven aan hun leven. Het prille idee voor Un Jour werd geboren in 2010, tijdens een ontmoeting tussen Furlan en de Britse actrice en zangeres Jane Birkin op het Festival van Avignon. De twee spraken elkaar uitvoerig over ziekte, afscheid, rouw en de dood. In brieven, tekeningen, foto's, liedjes, films en objecten kunnen overledenen tóch doorbestaan, als herinneringen die ons blijven achtervolgen. Un Jour is een uitwerking van dit idee.
De voorstelling kreeg ook inhoudelijk vorm door gesprekken met diverse onderzoekers, antropologen, historici en filosofen over de rol en functie van sjamanistische rituelen, waarin contact wordt gelegd met de doden. Tevens werd er gesproken over de manier waarop in allerlei culturen naar de dood wordt toegeleefd, en de wijze waarop doden invloed blijven houden op het alledaagse leven. De dood betekent niet alleen een afscheiding van het subject met het leven van de gemeenschap, maar ook een herstel van dit contact in een geheel nieuwe vorm, bijvoorbeeld als voorouderverering. Op basis van deze inzichten komen in Un Jour vier thematische lijnen voorbij: de relatie met de ander (levend of dood), de angst voor het onbekende, de tranen van rouw en de verinnerlijking van deze pijn in het hart, en tenslotte de dromen en geestverschijningen.
Zonder chronologie of causaal verband bewegen de personages in Un Jour zich van de ene verwarrende zijnstoestand naar de andere, dwars door diverse tijden en culturen. Bezeten, als in een trance. Zes spelers (waaronder Furlan zelf) worstelen als fantoomlichamen met de gruwelijke transparantie van de realiteit. Het zijn roepende stemmen, die zelf niet weten wie er aan het woord is. Mens of geest? De identiteiten blijven doorzichtig. Het zijn afwisselend levende doden, dode levenden, acteurs en personages. Samen met het spel vormen de groteske maskers en kostuums, een ontregelend en veelkleurig lichtontwerp, projecties op de achterwand, de soundscape, zwevende stoelen, en een enorm wit laken een verstilde beeldtaal. Naast invloeden van tragische burlesk, macaber cabaret en performancekunst, typerend voor Furlans eigenzinnige theatervorm. In 2011 stond Furlan op het Holland Festival met You can speak, you are an animal. Een nachtmerrieachtige beeldenstroom over de relatie tussen mens en dier, natuur en beschaving, op de post-punkklanken van de band Killing Joke. Aan de hand van twee paradoxale, iconische figuren: de beer (angstaanjagend en aaibaar) en de idioot (kinderlijk en wreed). Un Jour, Furlans meest recente theatervoorstelling, ging in 2014 in première in het Théâtre de Vidy, Lausanne.
