Trojan Women

De vrouwen van Troje wachtte een tragisch lot nadat hun stad ingenomen was door de Grieken. De overwinnaars namen hen als slaven mee terug naar Griekenland. Ontdaan van hun macht en

luister ondergingen koninginnen en prinsessen diepe vernederingen. Dit is het thema van de klassiek Griekse tragedie Trojaanse vrouwen, geschreven door Euripides, die zich afspeelt in de uren tussen de inname en vernietiging van Troje en de inscheping van de Grieken met hun oorlogsbuit. Vier vrouwen bereiden zich voor op een onderdanig bestaan, waarin elk van hen zal proberen te overleven. 

De Singaporese regisseur Ong Keng Sen heeft dit verhaal bewerkt tot een changgeuk (traditionele Koreaanse opera) met de gestileerde vormgeving en hevigheid van Koreaans muziektheater. Het onderwerp heeft een speciale betekenis in Korea vanwege de ‘troostvrouwen’, vrouwen die door de Japanse bezettingsmacht in de Tweede Wereldoorlog werden gedwongen tot prostitutie. Voor zijn enscenering greep Ong terug op changgeuk, een Koreaans theatergenre dat zich ontwikkelde uit een eeuwenoude epische verteltraditie vol contrasten, de pansori. Het genre is in zijn gebarentaal en mimiek vergelijkbaar met films uit de begintijd van de cinema. De verhalen, die in hun volledige vorm uren kunnen duren, worden gebracht door een vrouw. Met een waaier als enige rekwisiet acteert, zingt en reciteert ze de teksten. Haar voordracht slaat geregeld uit in felle uithalen. Als enige begeleiding dient een trommel, die met slagen haar verhaal accentueert en het ritme van haar woorden onderstreept. Changgeuk, ontstaan aan het begin van de twintigste eeuw, is een minder strenge stijl dan pansori. De zangstijl is hetzelfde gebleven, maar de personages worden door verschillende zangers vertolkt. Een ensemble van slagwerk, snaarinstrumenten en blazers zorgt voor de begeleiding.

Trojan Women is een mengeling van de twee stijlen. Ong Keng Sen wilde de changgeuk terugbrengen tot zijn oorspronkelijke essentie. ‘In de loop van de jaren zijn er elementen van musical en westerse opera aan toegevoegd’, zegt hij. ‘Die lagen heb ik er weer afgepeld, om uit te komen bij de melodieën uit de pansori, die de muzikale basis vormen van de changgeuk.’ De partijen voor de vier hoofdpersonen in Trojan Women zijn gecomponeerd door Ahn Sook-sun, de meest gevierde pansori-zangeres van het moment. Zij heeft de partijen voorgezongen, zodat ze alle toonbuigingen, versieringen en accenten precies kunnen overnemen. Elk personage wordt begeleid door een eigen instrument. Helena is in het verhaal een buitenstaander omdat ze afkomstig is uit Griekenland en te meer omdat ze de directe aanleiding was voor de oorlog. Ong Keng Sen benadrukt dat door die rol te laten spelen door een man, met begeleiding op piano. 

De muziek van het koor, dat in Griekse tragedies commentaar levert op de gebeurtenissen, is geschreven door K-pop en filmcomponist Jung Jae-Il. ‘Ik wilde ook de K-pop onderdeel maken van Trojan women’, aldus Ong Keng Sen. ‘De voorstelling omspant eeuwen, van de Trojaanse oorlog tot het heden. Op het gebied van theater en van muziek.’

Synopsis

Trojan Women speelt zich af in het koninkrijk Troje, nadat het overwonnen is door de gecombineerde legers van de Grieken en Spartanen. De voorstelling gaat over de lotgevallen van de Trojaanse vrouwen in de uren voor ze in slavernij naar het triomferende Griekenland gevoerd worden. Een van hen is de voormalige koningin, Hecuba. Hecuba heeft haar echtgenoot en al haar zonen verloren als gevolg van de tienjarige Trojaanse oorlog. Ze krijgt te horen dat haar dochter Cassandra als slaaf naar Agamemnon gebracht zal worden, de belangrijkste Griekse koning, om zijn concubine te worden. Haar schoondochter Andromache wordt het bezit van een Griekse generaal. 

De tragedie is in gang gezet doordat Helena, de koningin van Sparta, verliefd werd op de Trojaanse prins Paris, en hem vergezelde naar Troje. Haar echtgenoot, koning Menelaos van Sparta, begon een oorlog om wraak te nemen op zijn weggelopen vrouw en haar geliefde, en de gecombineerde strijdmachten van Grieken en Spartanen trokken het grondgebied van Troje binnen. Het Trojaanse volk is het slachtoffer van een list van de Grieken: ze plaatsen een houten paard waarin strijders verscholen zitten voor de muren van de stad, en trekken zich terug uit het zicht alsof ze de aftocht geblazen hebben. De Trojanen zien het paard aan voor een geschenk van de goden, een bewijs van hun overwinning. Ze brengen het binnen de muren van de stad en richten een groot feest aan. Midden in de nacht klimmen de Grieken uit het paard. Ze richten een slachting aan onder de Trojanen met hun medestrijders die ze de stad binnenlaten. Troje is verslagen en koning Menelaos verschijnt voor de Trojaanse vrouwen, die als slaven weggevoerd zullen worden.