Roddel en achterklap worden tot kunst verheven in Richard Sheridans The School for Scandal, een klassieker in de canon van de Engelse komedie en volgens velen nog steeds ongeëvenaard in zijn soort. Met een pen zo scherp als die van Molière en humor zo lenig als die van Oscar Wilde schotelt Sheridan (1751-1816) ons een hilarische satire voor op de hypocrisie en de sociale mores in de hogere Londense kringen van zijn tijd. De gerenommeerde Britse regisseur Deborah Warner slaat na Readings (Holland Festival 2007) en Happy Days (Holland Festival 2008) met dit stuk een heel andere weg in. Volgens Warner biedt The School for Scandal geweldige mogelijkheden en is de tijd rijp voor een revival in het klimaat van onze eigen hedendaagse, oppervlakkige cultuur. "Een bruisend feest van volleerd Engels acteren in een flitsende en vooral brutale regie van Warner die hiermee de Engelse theatertradities een flinke schop onder z'n conservatieve kont geeft." - de Volkskrant
data
vr 24 juni 2011 22:30
za 25 juni 2011 22:31
zo 26 juni 2011 17:00
zo 26 juni 2011 22:30
informatie
-
Engels
-
Duur voorstelling niet bekend (inclusief een pauze)
The School for Scandal geldt als een klassieker in de canon van de Engelse komedie. Het toneelstuk werd geschreven door de van oorsprong Ierse toneelschrijver Richard Brinley Sheridan (1751-1816). Sheridans stuk is een zogenaamde ‘comedy of manners’, een genre dat de draak steekt met de mores en affectaties van vooral de hogere sociale klassen. Sheridan en zijn tijdgenoot Oliver Goldsmith, bekend van She Stoops to Conquer, grepen in hun komedies terug op de gewaagde en pikante Restoration comedy, zoals die honderd jaar eerder, eind 17e eeuw, werd ontwikkeld tijdens de Engelse Restauratie (1660-1710) door schrijvers als William Congreve en William Wycherley.
The School for Scandal was in zijn eigen tijd al een overweldigend succes en is door de eeuwen heen overladen met lofuitingen om het uitgekiende plot, het treffende taalgebruik, de verrukkelijke karakters en de vrolijke sfeer die het oproept bij het publiek. Zoals de beroemde criticus William Hazlitt opmerkte: ‘[The School for Scandal] … is meer dan een spitse en vernuftige satire. Het stuk ademt een aangename sfeer van openheid en welwillendheid, die het hart lichter en de longen vrij maakt. Het stuk belijdt met open vizier een vertrouwen in de natuurlijke goedheid alsook de bij wijlen morele verdorvenheid van de menselijke natuur.’
Centraal in het verhaal staan de broers Joseph en Charles Surface. Joseph Surface wil trouwen met Maria, een mooi, jong meisje dat onder voogdijschap staat van hun eigen weldoener Sir Peter Teazle en als ze meerderjarig wordt een fortuin zal erven. Maar Maria is verliefd op Charles, Josephs vrijbuitende broer die in razend tempo zijn deel van de nalatenschap van hun vader erdoorheen draait met drank, gokken en plezier maken. Nu wil het geval dat de rijke weduwe en notoire roddeltante Lady Sneerwell ook een oogje heeft op Charles. Joseph en Lady Sneerwell bundelen hun krachten en verspreiden het valse gerucht dat Charles een geheime affaire heeft met Lady Teazle, de jonge vrouw die pas getrouwd is met de veel oudere Sir Peter Teazle. Het konkelende duo schrikt er zelfs niet voor terug om in hun intriges gebruik te maken van regelrechte leugens en valsheid in geschrifte. Maar de komst van de rijke oom van Joseph en Charles, Sir Oliver, brengt zaken in een stroomversnelling en zorgt uiteindelijk dat het recht zegeviert en Joseph ontmaskerd wordt als de hypocriete intrigant die hij is.
The School for Scandal kent vijf acts, een proloog en een epiloog. De proloog werd geschreven door de beroemde theaterdirecteur en politicus David Garrick, voorganger van Sheridan zelf als directeur en eigenaar van het Royal Theatre Drury Lane, waar The School for Scandal in 1777 zijn première beleefde. Een gedeelte van de epiloog, gesproken door Lady Teazle, is een komische pastiche op de ‘farewell’ speech van Shakespeares Othello, derde akte, sène III. Deze epiloog is geschreven door George Colam the Elder, vriend van Garrick en acting manager van Covent Garden.
Een van de bekendste opvoeringen van het stuk was die uit 1937 met John Gielgud in de rol van Charles Surface.
Na Readings, met teksten van Shakespeare, T.S. Eliot, W.B. Yeats, Lewis Carroll, Emily Dickinson en Anton Tsjechov (Holland Festival 2007) en Happy Days van Samuel Beckett (opening Holland Festival 2008) lijkt de gerenommeerde Britse regisseuse Deborah Warner met The School for Scandal een heel andere weg in te slaan. Volgens Warner biedt The School for Scandal geweldige mogelijkheden, en is het rijp voor een revival in het klimaat van onze hedendaagse, oppervlakkige celebrity-cultuur.
-
-
-
-
© Neil Libbert