Ga naar de hoofdcontent

In de twee decennia dat het werk van Jirí Kylián inmiddels in Nederland te zien is, heeft hij getoond te beschikken over een breed scala aan bewegingsstijlen. Belangrijke invloeden hiervoor deed hij onder andere op in Arnhemland aan de noordkust van Australië, waar hij in 1980 een twee weken durend dansfestijn van de Aboriginals bijwoonde. Daar werd hij overweldigd door de enorme bewegingsvrijheid die de oorspronkelijke bewoners van het continent kennen en het belang dat zij in hun samenleving toekennen aan dans. Zijn ervaringen verwerkte hij in Nomaden (1981) en Stamping Ground (1983). Maar de indrukken die hij opdeed spelen nog steeds een rol in Kyliáns werk. Zo maakt hij in 1991 Stepping Stones bij het Stuttgarter Ballett, het gezelschap dat hij in 1975 verliet voor het Nederlands Dans Theater. Stepping Stones is een raadselachtig werk, dat tegelijkertijd een enorme helderheid bezit, schreef een criticus van de Stuttgarter Zeitung naar aanleiding van de première. Waarna hij verzuchtte: ‘Hadden we maar meer van zulke meesterlijke hedendaagse choreografen op het programma.

In de zomer van 1980 was ik aanwezig bij de tot dan toe grootste samenkomst van dansers en musici uit de meest uiteenlopende delen van Noord-Australië. Ik was diep onder de indruk van de centrale plaats die de dans inneemt in het leven van deze oorspronkelijke bewoners van Australië. Om mijn nieuwsgierigheid te bevredigen, vroeg ik aan en wat oudere man hoe het zat met dat raadselachtige gewicht dat er op dit continent aan de dans wordt toegekend. Zijn antwoord was even bondig als helder: ‘Dat is zo omdat mijn vader mij dat dansen heeft bijgebracht, en omdat ik het aan mijn zoon moet leren en door moet geven.’ Deze man zag zichzelf als een nietig schakeltje in de eindeloze keten van de evolutie. Tegelijk was hij zich bewust van zijn verantwoordelijkheid het erfgoed dat hem was toevertrouwd door te geven, en op die manier voor de continuïteit en het voortbestaan van zijn cultuur te zorgen.

Het zijn deze gedachten die aan mijn choreografische studie van Stepping Stones ten grondslag liggen, en die wellicht beschouwd kunnen worden als een eerbetoon aan het verleden.

Jirí Kylián

Credits

choreografie Jirí Kylián muziek John Cage, Anton Webern, Arvo Pärt, Charles Ives, Steve Reich, Michael de Roo uitvoering Nederlands Balletorkest, Nederlands Dans Theater decor Michael Simon kostuums Joke Visser cast Lorraine Blouin, Ulrike Lytton, Nancy Euverink, Fiona Lummis, Ken Ossola, Gaby Baars, Cora Kroese, Bregje van Balen, Carolina Armenta, Elke Schepers, Jorma Elo