Ga naar de hoofdcontent

In Sacred Monsters ontmoeten twee topsterren uit de danswereld elkaar. Akram Khan oogst veel succes met zijn eigen dansstijl gebaseerd op de traditionele Indiase dansvorm Kathak. Sylvie Guillem is één van de meest succesvolle Europese ballerina’s van de laatste decennia. Na een glansrijke carrière als étoile bij het ballet van de Opéra national de Paris en het Royal Ballet, excelleert zij de laatste jaren in de moderne dans. Sacred Monsters is een duet met vele (schijnbare) tegenstellingen: traditie en experiment, Oost en West, taal en beweging, het lange ranke lichaam van Guillem en het atletische lichaam van Khan, heiligen en monsters. Gauri Sharma Tripathi creëerde een traditionele kathak solo voor Khan en Lin Hwai Min maakte een solo voor Guillem. De voorstelling wordt muzikaal live begeleid.

‘Ik ben een klassiek danser. Ik ben opgeleid als klassiek danser, maar ik kan niet zeggen dat mijn “religie” een stijl, een techniek of een traditie is. Wat ik wel kan zeggen, is dat de plek waar ik optreedt, in welke stijl dan ook, sterk voelt als een heilig oord. Het toneel ... een monster ... mijn heilig monster.’

(Sylvie Guillem)

 

‘Monstres Sacrés’ - een term die voor het eerst werd gebruikt in Frankrijk in de negentiende eeuw, als bijnaam voor toneelsterren als Sarah Bernhardt - markeert het begin van ons eigentijdse sterrendom, waarin de iconen van de kunst- en sportwereld door het publiek en de media een goddelijke status wordt toegeschreven.

 

Sacred Monsters is op de eerste plaats een ontmoeting en een uitwisseling tussen twee van zulke ‘sterren’ uit de huidige danswereld: Sylvie Guillem en Akram Khan.

Maar het sterrendom heeft ook een keerzijde. Als je moet voldoen aan de verwachtingen van je publiek, altijd perfect moet zijn en altijd moet uitblinken... is er geen plaats voor falen, onvolkomenheden of voor het laten zien van je gevoelens en je emoties. De goddelijke status wordt monsterlijk en onmenselijk.

Dit laatste is een ervaring die we allemaal kennen van de tijd dat we als kinderen moesten voldoen aan de verwachtingen van de volwassenen om ons heen: onze ouders, onze leraren... In zekere zin zijn alle kinderen dus ‘sacred monsters'.

Een van de bronnen voor Sacred Monsters was dan ook de uitwisseling van herinneringen uit de kindertijd tussen Sylvie Guillem en Akram Khan. Beide zijn hun professionele carrière op zeer jonge leeftijd begonnen, en zij hebben wat dat betreft soortgelijke ervaringen. Er is echter meer dat dit project bijeenbrengt dan de overeenkomsten in hun professionele verleden en hun jeugd. Hoewel beiden duidelijk gevormd zijn binnen en gevoed zijn door een klassieke traditie waar zij nog steeds trots op zijn, hebben zij ook beiden het verlangen om te experimenteren, hun kennis te vernieuwen en een meer persoonlijke stem te vinden, namelijk hun eigen.

‘Het is de spanning tussen tegendelen. Een plek - in dit geval de klassieke wereld - biedt je een traditie, een geschiedenis. Het biedt je discipline, iets zeer heiligs, en ook iets spiritueels. Maar die andere plek - de eigentijdse - biedt je een wetenschappelijk laboratorium. Het biedt je een stem die gehoord wordt. Het biedt je talloze ontdekkingen en mogelijkheden. Maar een plek vanwaar ik naar beide kan uitreiken, dat is voor mij de beste plek. Ik wil niet te lang op dezelfde stek blijven hangen. Ik ben altijd in beweging. Als een tennisbal vlieg ik van de ene kant naar de andere, en mijn favoriete moment is in het midden, precies boven het net. Dat is de plek waar ik het meest gelukkig ben.’ (Akram Khan)

Binnen het Indiase denken wordt de strengheid van het klassieke idioom gerepresenteerd door Shiva, die de (mannelijke) autoriteit of de geest vertegenwoordigt en in rechte lijnen wordt gedanst, terwijl Krishna, de meest menselijke van alle Indiase goden, een meer onderzoekende en opstandige aard heeft, leeft vanuit het hartcentrum en er de voorkeur aan geeft in cirkelvormige bewegingen aanwezig te zijn.

Zowel de carrières van Sylvie Guillem en Akram Khan als de risico’s die zij als kunstenaars graag nemen, sluiten aan bij de speelsheid van Krishna. Zij kunnen zich echter ook vinden in het karakter van ‘Sally', het kleine zusje van Charlie Brown dat soms plotseling het gewicht van de volwassenheid ervaart; of in het tegenovergestelde: hoe we als volwassenen worden uitgedaagd de kinderlijke staat van verwondering te behouden.

Voor de totstandkoming van Sacred Monsters heeft Akram Khan met zijn internationaal team de kennis van het Oost en West bijeengebracht.

De Indiase Gauri Sharma Tripathi, choreograaf van Akram Khans traditionele kathak solo.

De Taiwanese choreograaf Lin Hwai Min (van Cloud Gate Dance Theatre) schreef voor Sylvie Guillem de solo Sally, waarin zij het Aziatische streven naar perfectie verkende en kracht vond in haar eigen kwetsbaarheid.

De Slowaakse danseres Nikoleta Rafaelisova, die meer is dan de understudy van Sylvie Guillem en in het hele proces een creatieve partner is.

De Britse componist Philip Sheppard leidde de veelzijdig getalenteerde groep musici door een divers muzikaal universum: de Belgische Juliette Van Peteghem, de Duitse Coordt Linke, de Pakistaanse Faheem Mazhar en de Australische Alies Sluiter.

De Japanse decorontwerper Shizuka Hariu, kostuumontwerper Kei Ito en de Finse lichtontwerper Mikki Kunttu werkten samen aan het visuele aspect.

En wat mijzelf betreft, is dit na zero degrees de tweede polyfone dialoog tussen Akram Khan en een ‘ster’ uit de danswereld die ik begeleid. Het versterkt mijn eigen overtuiging en geloof in het toneel als een unieke plaats om jezelf tot uitdrukking te brengen, zowel het ‘heilige’ als het ‘monster’.

 

‘Wat ik niet kan zeggen, zal ik dansen

Wat ik niet kan dansen, zal ik zingen

Wat ik niet kan zingen, zal ik je vertellen.’

(vrij naar Sidi Larbi Cherkaoui)

 

Guy Cools, dramaturg

  • © Tristam Kenton

  • © Tristam Kenton

Credits

artistieke leiding Akram Khan choreografie Akram Khan dansers Sylvie Guillem, Akram Khan aanvullende choreografie (Sylvie's solo) Lin Hwai Min aanvullende choreografie (Akram's solo) Gauri Sharma Tripathi muziek Philip Sheppard aanvullende muziek Iva Bittova, Nando Acquaviva, Toni Casalonga lichtontwerp Mikki Kunttu decorontwerp Shizuka Hariu kostuumontwerp Kei Ito dramaturgie Guy Cools choreografisch assistent Nikoleta Rafaelisova producer Farooq Chaudhry productieleider Fabiana Piccioli geluidstechnicus Manu Corazzini viool Alies Sluiter slagwerk Coordt Linke mannestem Faheem Mazhar vrouwenstem Juliette Van Peteghem cello Philip Sheppard coproductie Sadler’s Wells, Les Nuits de Fourvière - Festival international de la Métropole de Lyon, Grand Théâtre de la ville de Luxembourg