Na Telegrams from the Nose (Holland Festival 2010) keert de Zuid-Afrikaanse kunstenaar William Kentridge terug met de wereldpremière van zijn nieuwste kameropera Refuse the hour. Kentridge staat bekend om zijn 2D-keyframinganimaties in houtskool, waarin hij steeds binnen één frame veranderingen aanbrengt. De gelaagdheid en het verzet tegen de lineariteit van tijd in zijn animaties vinden we ook terug in zijn operawerk. Kentridge maakt in Refuse the hour gebruik van dans, live muziek, een aantal wonderlijke machines en projecties van zijn eigen animaties, gemixt met live geprojecteerde opnames van het optreden. Zo creëert hij een wereld waarin de tijd niet meer aan de wetten van de natuur, maar aan de wetten van Kentridge voldoet.programma
data
ma 18 juni 2012 22:30
di 19 juni 2012 22:30
informatie
-
Engels
-
Duur voorstelling niet bekend (zonder pauze)
Refuse the hour van William Kentridge is de kameroperaversie van zijn installatie Refusal of Time. Deze installatie staat van juni tot september dit jaar op de dertiende Documenta in Kassel, een van de belangrijkste tentoonstellingen voor actuele beeldende kunst in Europa. Het is de eerste keer dat Kentridge een werk creëert waarin zulk een verscheidenheid aan disciplines vertegenwoordigd is, van dans tot muziek, video en machines, performance, lezingen en toneel.
Het centrale thema van dit project is Kentridges verzet tegen de lineariteit van tijd. Hij werd hiertoe onder meer geïnspireerd door wetenschapshistoricus Peter Galison, schrijver van Einstein’s clocks, Poincarés maps: empires of time.
Net als in vele van zijn andere werken stelt Kentridge ook in deze kameropera de concepten van tijd en verandering centraal. De Zuid-Afrikaanse kunstenaar werkt al jaren aan een uitgebreid oeuvre dat verhalend en dromerig, politiek geëngageerd en humanistisch is. Hij is het bekendst om zijn tekeningen en geanimeerde films in houtskool die de emotionele spanningen in Zuid-Afrika verkennen, veroorzaakt door de apartheid en het waarheids- en verzoeningsproces; en die een metafoor zijn voor het in lagen opslaan van herinneringen, een van Kentridges belangrijkste thema’s.
Kentridge creëert deze metafoor in zijn animaties door het gebruik van zogenaamde keyframing. Hierdoor worden bewegingen niet zoals in de traditionele celanimatie gesuggereerd door steeds een nieuw kader (frame) te creëren met daarin een minieme verandering, maar door binnen het bestaande kader (het keyframe) met gum en potlood telkens een verandering aan te brengen. Hierdoor geven zijn animaties een gevoel van het verstrijken van de tijd en van herinneringen die langzaam vervagen. Vaak drukt zijn werk hierdoor een onbestemd gevoel uit, van zaken die niet gezegd worden, maar wel voelbaar zijn.
Net zoals in zijn animaties het getekende verhaal tot leven komt door het weghalen en aanbrengen van opeenvolgende lagen, zo volgt Kentridge ook in zijn theaterwerk en zijn installaties een zelfde principe van stratificatie. Hij test alle mogelijke combinaties: het spel van de acteur, de geprojecteerde beelden op de achtergrond en de silhouetten van de machines worden op elkaar gelegd. Kentridge filmt, projecteert, herfilmt en herprojecteert. De silhouetten en de schaduwen vallen samen met het bewegende beeld, zodat niet meer waar te nemen is wat performance is en wat projectie. Als een toverlantaarn mengt de projector de realiteit met zijn afdruk en zijn schaduw, en creëert Kentridge een wereld waarin de tijd niet meer aan de wetten van de natuur, maar aan de wetten van de kunstenaar voldoet.
De muziek voor de opera wordt verzorgd door Kentridges vaste medewerker Philip Miller. Hij componeerde de opera voor een sopraan en mezzosopraan, gitaar, scotch box, piano, baritonsaxofoon, tuba, viool, cello en percussie.
De choreografie is gemaakt en wordt uitgevoerd door Dada Masilo, een danseres en choreografe die zich in haar werk concentreert op de fusie van Afrikaanse ‘pulse-based’-ritmes en Westerse ‘beat-based’-muziek. Zo maakte zij onder meer een Afrikaanse choreografie op Tsjaikovski’s Zwanenmeer. Samen met Kentridge maakte Masilo in 2011 Dancing with Dada, waarin zij haar fluïde, lenige manier van dansen tegenover de hoekige, wonderlijke mechanieken van Christoph Wolmarans en Louis Olivier zette. Deze zogenaamde ‘gevonden machines’, van wetenschappelijke instrumenten tot metronomen en mechanische percussies, worden ook gebruikt voor deze kameropera.
Refuse the hour beleeft op het Holland Festival zijn wereldpremière.
-
© John Hodgkiss
-
© John Hodgkiss
-
© John Hodgkiss
-
© John Hodgkiss
-
© John Hodgkiss
