Paisajes para no colorear

‘Het theater stelt de toeschouwer in staat om te reflecteren op de werkelijkheid. Het verbaast me altijd weer als mensen geschokt zijn door een voorstelling. Hoe kun je geschokt zijn door wat wij doen,

als de werkelijkheid vele malen erger is?’. Regisseur en theatermaker Marco Layera groeide op in Chili tijdens de dictatuur van Pinochet. Met zijn eigen gezelschap, La Re-sentida, Spaans voor ‘rancune’, maakte hij de afgelopen jaren een reeks maatschappijkritische, zwartkomische stukken die ideologische vraagtekens zetten bij de hedendaagse Chileense samenleving.

In Paisajes para no colorear krijgen negen meisjes in de leeftijd van 13 tot 17 jaar het woord. Op het podium vertellen ze over hun kwetsbaarheid, rebellie, de stigmatisering en het vaak gendergerelateerde geweld, waar ze in het Chili van nu mee te maken hebben. Wat ze vertellen over hun dagelijkse werkelijkheid liegt er niet om. Het is een staalkaart van repressie: mishandeling binnen en buiten het gezin, seks, zwangerschappen en abortus, moord en doodslag.

Voor deze voorstelling stuk putten ze uit hun eigen verhalen en uit die van ongeveer 140 andere meisjes en jonge vrouwen. Deze zijn gedocumenteerd door een team van het theatergezelschap La Re-Sentida gedurende een proces van interviews en workshops dat bijna een jaar duurde. Dit empirische onderzoek is door het collectief en de meisjes gedramatiseerd en verwerkt tot de tekst van het stuk. Ook hier de multidisciplinaire vorm leidend, met dans, film, projectie, muziek, ritme en kracht.

Paisajes paro no colorear wijst met een beschuldigende vinger naar de verstikkende tradities van de (Zuid-Amerikaanse) katholieke kerk en de ouderwetse rolmodellen die de meisjes op school en thuis opgedrongen krijgen. Maar het is ook de schreeuw van een nieuwe generatie meisjes en vrouwen die voor het eerst een stem krijgen en eisen dat ze gehoord en gerespecteerd worden. Dat maakt het bovenal een hoopvolle voorstelling, nu deze meiden openlijk in opstand komen, weigeren nog langer ingekleurd te worden door vastgeroeste ideeën en een eigen visie op de toekomst geven. Als het aan deze meiden ligt, gaan de omgangsvormen tussen de mannen en vrouwen, tussen de verschillende generaties en instituties per direct op de schop en is er ruimte voor een open, empathische en op solidariteit gebaseerde samenleving. Het is, zegt Layera, ‘een generatie waar ik heilig in geloof’. Theater in zijn meest confronterende en onthutsende vorm die lang nagalmt.