Mitra – Holland Festival

Mitra is het waargebeurde verhaal van de Iraanse psychoanalytica Mitra Kadivar, die in 2012 om onduidelijke redenen in een psychiatrisch ziekenhuis in Teheran opgesloten werd. Regisseur Jorge León maakte van haar ongelofelijke verhaal een hybride kunstwerk dat een kruising is tussen muziektheater, documentaire en installatie. Het libretto is gebaseerd op de steeds wanhopigere e-mails die Mitra verstuurt vanuit de inrichting in de hoop aan haar kafkaëske situatie te ontsnappen. Componisten Eva Reiter en George van Dam schreven daarbij zintuiglijke muziek, met zang van Claron McFadden. De tekst, muziek en filmbeelden, gemaakt in een psychiatrische inrichting in Frankrijk, tonen Mitra’s strijd als een indringende, filmische ervaring – een schreeuw vanuit opsluiting en isolement. download het programmaboek

Waargebeurd: in de winter van 2012 en 2013 flitsen er zo’n 160 e-mailberichten heen en weer tussen Parijs en Teheran. De Franse psychoanalyticus Jacques-Alain Miller, correspondeert met Mitra

Kadivar, een Iraanse psychiater die na te zijn opgeleid in Frankrijk een school voor psychoanalyse stichtte in Teheran. Vanuit haar eigen woning zet zij zich in voor de geesteszieken en verslaafden in de stad. Die toewijding kost haar haar vrijheid: na klachten van haar buren (die haar naar eigen zeggen ten onrechte voor psychotisch verklaren), wordt Kadivar in december 2012 gedwongen opgenomen in een psychiatrische kliniek. Tijdens haar opname stuurt Kadivar een noodkreet naar haar Franse collega, die aan het mailen slaat en een petitie start om haar vrij te krijgen.

De Belgische filmregisseur Jorge Léon verwerkte de gebeurtenissen in een documentairefilm (Mitra, 2018) en besloot tevens om de aangrijpende correspondentie tussen Miller en Kadivar in de vorm van een operalibretto te gieten. Samen met de componisten Eva Reiter (elektronische en instrumentale muziek) en George van Dam (koorpartijen) maakte hij een muziektheatervoorstelling over een vrouw die tegen haar wil wordt vastgehouden in een medisch-juridisch labyrint. In een hybride mengvorm tussen opera, film en installatie toont Mitra een schreeuw om hulp vanuit opsluiting en isolement.

Het muzikale aandeel van Mitra is in handen van het Brusselse Ictus Ensemble en zes jonge zangers van het MM solisten ensemble van operahuis La Monnaie / De Munt. Zij zijn in de voorstelling allen alleen op film te zien en te horen. De titelrol wordt, deels wél live, vertolkt door sopraan Claron McFadden. Tijdens het maakproces van Mitra brachten León en zijn team meerdere bezoeken aan het Centre Montperrin, een psychiatrische instelling in Aix-en-Provence, waar zij nauw contact hadden met de bewoners en hun verzorgers en familie. León: ‘Ik wilde hen betrekken bij het project. Ik wilde hun reacties op beeld vastleggen, hun emoties losweken wanneer ze de naar muziek vertaalde noodkreten van Mitra te horen kregen.’

Met zijn werkwijze wilde León tevens onderzoeken hoe het is gesteld met de psychiatrie in het Westen: ‘Het project moet de aandacht vestigen op onze psychiatrische instellingen. We moeten in contact durven treden met hen die tijdelijk of definitief het stempel ‘abnormaal’ opgedrukt krijgen en verstoten worden door een maatschappij waarin psychisch leed een taboe is.’

Toch is Mitra meer dan een journalistieke of documentaire duiding van een aangrijpende correspondentie, volgens León. ‘Ik vind het vooral interessant om het heden van de anekdote te overstijgen en er een tijdloze mythe van te maken. Om een prozaïsch document – een briefwisseling via internet – te transformeren tot een scenische productie die flirt met de codes van de opera. Om de zeggingskracht van de woorden te versterken met de expressie van de zang.’

Lees minder

Credits

concept Jorge León regie Jorge León compositie Eva Reiter compositie koor George van Dam muzikale supervisie Georges-Elie Octors dramaturgie Isabelle Dumont scenografie Thibault Van Craenenbroeck kostuums Silvia Hasenclever stem Mitra Kadivar, Jacques-Alin Miller zangeres Claron McFadden beeld Jorge León, Aliocha Van der Avoort, Thomas Schira kind Laurenz Schäfer lichtontwerp Peter Quasters geluidsontwerp Alexandre Fostier uitvoering Simone Aughterlony fluit Michael Schmid percussie Gerrit Nulens viool George van Dam bas viool Eva Reiter koor Hanna Al Bender, Gwendoline Blondeel, Raphaële Green, Logan Lopez Gonzalez, Pierre Derhet, Kamil Ben Hsain Lachiri koorcoach Polina Bogdanova met dank aan Aurélie Deloche, Julie Chenot, Fabienne Moris, Jean-Pierre Rehm, Bernard Foccroulle, Paul Aron, Julien Englebert, Amélie Derlon Cordina, Anne-Lise Gobin productie Muziektheater Transparant en Ictus coproductie Kunstenfestivaldesarts, Les Halles de Schaerbeek, Théâtre de Liège i.k.v. IMPACT, De Munt / La Monnaie, Present Perfect vzw, The GMEM Marseille, Actoral Marseille en Les films de Force Majeure met steun van Federation Wallonie-Bruxelles, International Film Festival Marseille FID, Camargo Foundation, IRCAM, CNC DICRéAM, Thank you & Good Night Production, Interreg V Euregio Meuse Rhin & Wallonia, Tax Shelter van de Belgische Federale Overheid, ONDA

data

informatie

Credits

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door