Een boer, een boerin, een mooi meisje en zes koeien, waaronder weidekoeien, luchtkoeien en een waterkalf – ziedaar de oer-Hollandse en tegelijk licht surrealistische setting die Misha Mengelberg bedacht voor zijn muziektheaterwerk Koeien. Met de teksten en de muziek van dit onvoltooide project hebben componist Guus Janssen en regisseur Cherry Duyns een voorstelling gemaakt die in haar absurdisme toch onmiskenbaar Mengelberg is, en waarin een wonderlijk personage, gespeeld door Pierre Bokma, aanwezig is dat doet denken aan de maestro zelf, die dit jaar 80 wordt. Met zicht op de bühne, waar zijn oude kornuiten van het ICP Orchestra spelen, peinst hij voor zich uit, geeft hij commentaar en sticht hij – geheel in de geest van Mengelberg – vooral veel verwarring. programma
data
di 9 juni 2015 20:00
wo 10 juni 2015 20:00
informatie
-
Nederlands
-
Duur voorstelling niet bekend (geen pauze)
Koeien is een opera van en over componist en pianist Misha Mengelberg (Kiev, 1935). Zijn ‘unvollendete’ muziektheaterwerk Koeien dient als fundament voor een opera waarin als extra toevoeging ook Mengelberg zelf als personage opduikt. Doordat Mengelberg niet meer in staat is om te componeren, werkten componist Guus Janssen en schrijver, film- en theatermaker Cherry Duyns – eind 2013 ging zijn film Misha enzovoort in première – nauw met elkaar samen om de noten en de tekst van deze ‘unvollendete’ tot een speel- en zingbaar geheel te maken. Improvisatie, de kern van Mengelbergs muzikale denken, is daarbij niet onbelicht gebleven. De uitvoering is in handen van Mengelbergs eigen Instant Composers Pool (ICP), opgericht in 1967. Voor de cast zijn de vocale solisten Katrien Baerts (sopraan), Fanny Alofs (alt), Mattijs van de Woerd (bariton) en zes jonge zangers van het Koninklijk Conservatorium Den Haag aangetrokken, en de acteurs Pierre Bokma, Olga Zuiderhoek en Beppe Costa. De visuele component van de voorstelling is in handen van slagwerker Han Bennink, die meer dan een halve eeuw met Mengelberg samenspeelde en ook verantwoordelijk is voor de ICP-huisstijl.
Het oorspronkelijke idee was een drieluik te maken van de stukken Behang, de Voordracht en Koeien. Uiteindelijk is besloten om alleen Koeien met enkele delen uit de Voordracht tot een geheel te smeden van ongeveer 75 minuten. Het libretto van Koeien laat zich misschien het beste lezen als een groot gedicht. Mengelberg is in alle opzichten oorspronkelijk – onmiskenbaar zijn de sporen van Dada en Fluxus in zijn werk. Koeien geeft toegang tot Mengelbergs wereld: verwikkelingen op het platteland met weidekoeien, luchtkoeien, een waterkalf, een bijenkorf aan de hemel, een boer en een klagende boerin. En de betoverende Almide voor wie de boer dreigt te zwichten.
Pierre Bokma neemt de (toegevoegde) rol van Misha Mengelberg op zich. Geen Mengelberg-imitatie, maar toch onmiskenbaar Mengelberg: warm en licht diabolisch. Zijn woorden zijn gekozen uit quotes en vraaggesprekken die in de loop der jaren van Mengelberg zijn opgetekend, zoals: ‘Ik kan mij voorstellen dat sommige musici worden geïnspireerd als ze kijken naar de mooie benen van het meisje op de eerste rij, maar ik heb dat niet. Bij het spelen ben ik zeer vaak geneigd de mensen te pesten.’ Bokma neemt de toeschouwer bij de hand om die plotseling los te laten. Hij staat op de bühne, kijkt naar de opera en houdt zijn eigen verhaal, dat hij soms met de meanderende handeling laat meebuigen. Hij levert commentaar, brengt reliëf aan en veroorzaakt – geheel in de geest van Mengelberg – her en der verwarring.