Ga naar de hoofdcontent

De Franse componist Pascal Dusapin waagt zich voor het eerst aan een orgelwerk: Memory. Hij bevindt zich in het gezelschap van zijn leermeesters Iannis Xenakis en Franco Donatoni van wie respectievelijk Gmeeoorh (1974) en Feria II (1992) worden uitgevoerd. Dit bijzondere orgeldrieluik is robuust van karakter en verkent alle expressieve mogelijkheden van het meest krachtige der instrumenten. Het tweede deel van het programma bestaat uit werken voor klarinet, het favoriete instrument van Dusapin, uitgevoerd door het jonge kamermuziekensemble Particella, opgericht door leden van het Mahler Chamber Orchestra onder leiding van klarinettist Jaan Bossier. Ze spelen onder meer een solobasklarinet in een werk dat is geïnspireerd op Romeo en Julia, en we horen een klarinet in intieme combinatie met cello en piano.

Op 21 juni 2009 presenteert het Holland Festival in het Orgelpark een programma rond werken van de Franse componist Pascal Dusapin en zijn leermeesters Xenakis en Donatoni. Het Orgelpark is een nieuw concertpodium dat zich in het bijzonder richt op orgelmuziek, maar ook plaats biedt aan kamermuziek en andere kunstvormen. Het is gehuisvest in de monumentale Parkkerk aan de Gerard Brandtstraat bij het Amsterdamse Vondelpark, die onlangs is gerestaureerd, en werd in 2008 voor het eerst opgenomen in het Holland Festival.

 

Het programma van deze avond bestaat uit twee delen. In het eerste deel staat een nieuw werk van Dusapin centraal: Memory voor orgel, dat in september 2008 op het Festival Musica van Straatsburg in première ging. Vanavond wordt het uitgevoerd door de Belgische organist Benoît Mernier. Het is voor het eerst dat Dusapin, die een uitgesproken voorkeur heeft voor instrumenten die kunnen ‘zingen’ als een menselijke stem, zoals de klarinet en de viool, zich aan een solowerk voor orgel heeft gewaagd, de absolute krachtpatser van het instrumentarium. Memory wordt tijdens het concert gecontrasteerd met orgelwerken van Dusapins belangrijkste leraren.

 

In Gmeeoorh (1974), het enige orgelwerk van de Grieks-Franse componist en architect Iannis Xenakis, onderzoekt hij in acht delen systematisch de mogelijkheden en eigenschappen van het instrument: het bereik, de mogelijke variaties van klankkleur, het volume. Xenakis baseerde het werk op een grafische weergave van organische vormen en groeiprocessen, die hij eerst gedetailleerd uittekende en vervolgens omzette in notenschrift. Het andere zijpaneel van dit orgeldrieluik is Feria II (1992) van de Italiaanse componist Franco Donatoni, waarin hij gepoogd heeft alle expressieve mogelijkheden van het instrument te benutten. Gmeeoorh zal worden uitgevoerd door de Nederlandse organist Klaas Hoek en zijn Duitse collega Andreas Fröhling. Hoek verzorgt tevens de uitvoering van Feria II.

 

Het tweede deel van het programma is volledig gewijd aan werken van Dusapin, met een hoofdrol voor de klarinet, een instrument waarvoor hij veel heeft geschreven. Deze composities – een solo, een duet en een trio – worden uitgevoerd door het jonge kamermuziekensemble Particella, opgericht door de Belgische klarinettist Jaan Bossier en samengesteld uit solisten van het Mahler Chamber Orchestra. Itou is een basklarinetsolo uit 1985, opgedragen aan onder anderen ‘Romeo en Julia’; en Ohé is een compositie uit 1996 voor klarinet en cello.

 

Het laatste werk op het programma is het Trio Rombach voor klarinet, cello en piano uit 1997, dat Dusapin schreef in opdracht van de vereniging Musique Nouvelle en Liberté en van de Ravel Academie in Saint-Jean de Luz, ter gelegenheid van de dertigste verjaardag van de Ravel Academie. De eerste versie van het werk was Trio I getiteld en geïnstrumenteerd voor viool, cello en piano; maar na de bewerking door klarinettist Armand Angster voor klarinet in plaats van viool werd het omgedoopt tot Trio Rombach, naar de naam van het dorp waar deze adaptatie had plaatsgevonden gedurende de zomers van 1997 en 1998.

Credits

muziek Franco Donatoni, Pascal Dusapin, Iannis Xenakis orgel Klaas Hoek, Andreas Fröhling, Benoît Mernier uitgevoerd door Particella klarinet Jaan Bossier cello Oren Shevlin piano Yutako Oya coproductie Orgelpark, Holland Festival