In zijn opera Celestial Excursions brengt de Amerikaanse componist Robert Ashley het thema ouderdom onder de aandacht. Wat houdt mensen bezig, als ze weten dat ze zich in de herfst van hun leven bevinden? Als oprichter van het legendarische Once Festival en bedenker van het genre video-opera is Ashley zelf niet meer een van de jongsten. De charme en warmte van Celestial Excursions zit dan ook in het spanningsveld tussen tot perfectie gedreven souplesse en de zichtbare ouderdom van de uitvoerders. De cast, met Robert Ashley zelf, zijn zoon Sam Ashley, Thomas Buckner, Jacqueline Humbert en Joan La Barbara, brengt vanuit een simpele set met vijf kleine tafeltjes een verrukkelijk verwarrende bedtime story voor volwassenen. Een opvallend sobere en ‘on-technologische’ voorstelling.
data
za 2 juni 2007 23:00
zo 3 juni 2007 23:00
informatie
-
Engels
-
Duur voorstelling niet bekend (zonder pauze)
In zijn opera Celestial Excursions brengt Robert Ashley het thema ouderdom onder de aandacht. Wat houdt mensen bezig, als ze weten dat ze zich in de herfst van hun leven bevinden? Zijn ze bang dat ze niet pijnloos en stil in hun slaap zullen overlijden; gaan ze ervan uit dat oude ruzies nooit meer bijgelegd worden? Volgens Ashley zijn ouderen interessant omdat ze geen toekomst hebben: ‘The future is what to eat for breakfast or where did I leave my shoes. Everything else is in the past.’
Op tweeënzeventig jarige leeftijd las Ashley het werk van William Faulkner en vroeg zich af welke boodschap hij uit de tekst zou hebben gehaald als hij deze vijftig jaar eerder had gelezen. Ashley’s conclusie is dat je zelf oud moet zijn om ouderen te begrijpen. Volgens hem breken ouderen soms met conventionele regels en omgangsvormen vanwege ziekte, boosheid, of zomaar zonder reden. Ze zijn alleen, soms verdrietig of wanhopig, maar meestal erg dapper: ‘Mostly they have given up on the promises of religion — life after death, immortality, etc. Mostly they are concerned with dignity. Living with dignity. And dying with dignity. But they are still obliged, as human beings, to make sounds. They are obliged to speak, whether or not anyone is listening.’
De eerste akte van Celestial Excursions (Is it light, yet?) bestaat uit een aantal persoonlijke verhalen, die onderbroken worden door korte berichten van wat sommige personen elders op de wereld aan het doen zijn. In de tweede akte (Asylum) vindt een gespannen dialoog plaats tussen vier gasten en een bemiddelaar van Assisted Living, de Amerikaanse variant van thuiszorg. Om de spanning te verlichten, breken de gasten zo nu en dan uit in gezang. Houvast is voor ouderen van groot belang, en daarom wordt de afsluitende akte gevormd door herinneringen die zowel in de verleden als de tegenwoordige tijd worden verteld.
Celestial Excursions is een opera voor vijf zangers, piano en elektronisch orkest. Robert Ashley nam niet alleen de muziek, maar ook het libretto en de regie voor rekening. De vijf centrale karakters zitten aan kaarttafels met microfoons en spreken of zingen in lange of juist fragmentarische episoden over het verleden. Tegen de achtergrond van synthesizerklanken, elektrische bas en krassende gitaar zijn hun teksten vervuld van melancholieke herinneringen, vreemde of komische observaties en onbegrijpelijke tirades.
Robert Ashley’s ensemble bestaat al meer dan twintig jaar en de leden ervan zijn daarom uitstekend op elkaar ingespeeld. De zangers, Jacqueline Humbert, Thomas Buckner, Sam Ashley en Joan La Barbara, hebben samen met Ashley een unieke uitvoeringstechniek ontwikkeld, waarbij ze de ongebruikelijke overgangen van gebrabbel naar samenzang, acteren en solozang op virtuoze en vloeiende wijze ten gehore brengen. Celestial Excursions geeft de luisteraar een positief gevoel van medeleven voor ouderen. Ondanks hun onsamenhangende verhalen, incomplete herinneringen en angsten roept Ashley een veelzijdig beeld op waarin de oude medemens wijsheid, gevoel, charme, humor maar ook schoonheid en liefde bezit.