Ga naar de hoofdcontent

Barok totaalspektakel van Amerikaanse multitalenten Ondrejcak en Worden

Deugd, liefde, hoop en dood: wat betekenen ze nog in de wereld van vandaag? Multitalent Andrew Ondrejcak voert ze als allegorische karakters op in een hedendaagse masque, een vroeg 17e-eeuwse Britse voorloper van de opera. In de verbeeldingsrijke extravagantie van de voorstelling, die Ondrejcaks achtergrond als installatiekunstenaar voor de grote modemerken verraadt, vermengen verheven taal en platte humor zich moeiteloos met elkaar. Shara Worden (My Brightest Diamond), die zelf als Hoop op het podium staat, combineert barok met pop en soul. De muziek wordt uitgevoerd door barok-rockers BOX. Uiteindelijk blijkt een vijfde karakter, Tijd, de spilfiguur te zijn die de andere vier ontmaskert als gewone stervelingen.

De voorstelling You Us We All ontstond op initiatief van het Antwerpse muzikantencollectief BOX - Baroque Orchestration X. Samen met de New Yorkse schrijver, regisseur en decorontwerper

De voorstelling You Us We All ontstond op initiatief van het Antwerpse muzikantencollectief BOX - Baroque Orchestration X. Samen met de New Yorkse schrijver, regisseur en decorontwerper

Andrew Ondrejcak en de eveneens Amerikaanse popzangeres en componiste Shara Worden (My Brightest Diamond) tekent het gezelschap voor een voorstelling vol postmoderne pastiche. You Us We All laat de 17de-eeuwse Engelse masque herleven in een 21ste-eeuwse barokopera. 

De ‘masque’, een groots opgezet totaalspektakel met dans, gesproken tekst en muziek, veroverde in Engeland tijdens de eerste helft van de 17de eeuw de harten van het aristocratische publiek. You Us We All nam de masque als uitgangspunt - niet alleen wat de inhoud betreft, maar ook op het vlak van vorm en muzikale kleur. Reeds in de 16e eeuw bestonden er aan het hof van Henry VIII de zogeheten ‘disguisings’, gemaskerde bals die in het kader van een bepaald allegorisch thema stonden. Onder Queen Elizabeth ontwikkelde zich hieruit de echte masque. Ook hier waren de dansers vermomd. Maar veel meer dan bij de disguising het geval was, groeide de masque uit tot een echte voorstelling, met een grote scenische set-up en een uitgeschreven script. Typerend voor de masque waren de exuberante kostuums en de grandioze scenische machinerieën, waarvoor men inspiratie putte uit de Franse ‘ballets de cour’ en de Italiaanse ‘intermedii’.

Net als de disguising stond ook de masque altijd in het teken van een allegorisch thema. Het allegorische verhaal bevatte vaak duidelijk gearticuleerde politieke of morele boodschappen, die natuurlijk alleen konden worden begrepen door een publiek dat volledig vertrouwd was met de symbolische associaties die men aan bepaalde figuren en verhaallijnen toekende. Op die manier verpersoonlijkten de uitvoerders van de masque, waaronder niet zelden leden van de koninklijke familie of hooggeplaatste edellieden, de goddelijke deugden die men aan de vorst toekende. De allegorische inhoud van de masque werd door velen beschouwd als de echte essentie ervan.

Andrew Ondrejcak experimenteerde in eerdere producties al met archetypische personages: ‘flat characters’opgeladen met symbolische betekenis, maar zonder persoonlijke geschiedenis. In You Us We All gaat hij nog een stap verder. Hij laat de personages Love, Death, Hope en Virtue als in een decadente soap doelloos over de scene paraderen.

De historische masque bevatte ook steeds een ‘antimasque’: een burlesk intermezzo waarin de nobele waarden van de masque werden omgedraaid. De antimasque werd bevolkt door komische of groteske wezens: personages uit de commedia dell’arte, demonen, heksen, vogels, apen... De komische antimasque lijkt in You Us We All buiten haar oevers te zijn getreden: het komische en het serieuze, het verhevene en het aardse vloeien voortdurend in elkaar over.

 

Verscheidene muziekgroepen stonden tijdens de masque op het podium: een strijkersensemble, een groep luitisten en vaak ook een blazersensemble. De samenstelling van BOX is losjes gebaseerd op de muzikale klanken van de masque. Ook hier vinden we drie groepen: een gambaconsort (strijkers), een alta capella (luide blazers) en een continuogroep met luit, harp en klavier.

Voor You Us We All schreef Shara Worden niet alleen alle muziek, maar ook alle arrangementen. Ergens zweefde er Purcell door haar hoofd bij het bedenken van de melodieën voor You Us We All, maar de partituur bevat net zo goed hedendaagse ritmes en Amerikaanse soul. Op die manier belandt You Us We All in een boeiende tussenruimte: nergens thuis, maar met een verhaal over ons allen.

Lees minder

Credits

muziek Shara Worden tekst Andrew Ondrejcak regie Andrew Ondrejcak scenografie Andrew Ondrejcak choreografie Pedro Lozano Lichtontwerp Lutz Deppe uitvoering Bernhard Landauer, Martin Gerke, Carlos Soto, Shara Worden, Helga Davis muzikale uitvoering B.O.X. (Baroque Orchestration X) onder leiding van Pieter Theuns productie Thomas O. Kriegsmann, BOX Office vzw, ArKtype coproductie DE SINGEL, Internationales Sommerfestival Hamburg met steun van Vlaamse overheid, Huis Happaert