Als de wereld in puin ligt wat betekent de muziek van een 17e- eeuwse componist dan nog? Dat is de centrale vraag in Utopia :: 47 – a very last Passion, van de Vlaamse componist en saxofonist Eric Sleichim. Deze opera/performance is een tweedelige passie waarin een verband gelegd wordt tussen het laatste jaar van de Dertigjarige Oorlog, 1647, en het laatste jaar van een toekomstige Dertigjarige Oorlog, 2047. De schoonheid van de geestelijke muziek, zoals Heinrich Schütz die componeerde tijdens de Dertigjarige Oorlog, was een ultiem teken van hoop op een betere wereld. Maar zouden wij in onze ultrapostmoderne tijd nog gevoelig zijn voor een dergelijk ethisch appél? Wat voor passie kunnen wij in 2047 beleven?
data
di 21 juni 2011 22:15
informatie
-
Engels, Nederlands
-
Duur voorstelling niet bekend (zonder pauze)
Utopia :: 47 – a very last passion is een opera/performance van de Vlaamse componist en saxofonist Eric Sleichim. De voorstelling omspant vele eeuwen: van 1647, het laatste jaar van de Dertigjarige Oorlog die grote delen van Europa meesleepte in een bloedig religieus conflict, tot 2047, het laatste jaar van een toekomstig Dertigjarig Wereldconflict dat de menselijke beschaving aan de rand van de afgrond brengt. Het werk wordt uitgevoerd door Sleichim, de Italiaanse mezzosopraan Cristina Zavalloni, het saxofoonkwartet BL!NDMAN [sax] en het vocale kwartet BL!NDMAN [vox]. Utopia :: 47 is een productie van Muziektheater Transparant & BL!NDMAN. De voorstelling beleeft zijn première tijdens het Holland Festival op 21 juni 2011 in het Muziekgebouw aan ‘t IJ en zal daarna nog worden uitgevoerd in Brugge, Brussel en Antwerpen.
BL!NDMAN is in 1988 als saxofoonkwartet opgericht door Eric Sleichim, die er nog altijd artistiek leider van is. Behalve een hedendaags muziekensemble is BL!NDMAN ook een muzikaal lab, waarin de artistieke concepten van het werk van beeldende kunstenaars als Duchamp of Beuys tot uitgangspunt dienen. In 2008 werd BL!NDMAN uitgebreid tot een collectief, waarin de ervaring van de oorspronkelijke bezetting gedeeld kon worden met enkele jonge kwartetten. Uit dit collectief stammen de twee kwartetten die deze voorstelling mede uitvoeren.
Utopia :: 47 is een muzikale Passie in twee delen, die zich tot elkaar verhouden als een liturgie en een meditatie. Het uitgangspunt van het eerste deel is de geestelijke muziek die Heinrich Schütz (1585-1672) tijdens de Dertigjarige Oorlog componeerde. Schütz geldt als de grootste Duitse meester van de zeventiende eeuw en de belangrijkste componist van protestantse kerkmuziek voor Bach. De schoonheid van geestelijke muziek als die van Schütz was eeuwenlang het ultieme teken van hoop op een betere wereld. Dat utopische verlangen kreeg onder meer uitdrukking in het evenwicht van de muzikale harmonie; maar aan het begin van de eenentwintigste eeuw staat die harmonie op de helling.
Het Schütz-concert mondt dan ook uit in een discussie over de wereld van vandaag, over politiek, religie en geweld – over ‘schoonheid die haar gezicht heeft verbrand’. Op de grens tussen schoonheid en gruwel werpt de voorstelling belangrijke vragen op: geloven we nog in wat die ‘oude muziek’ ons vertelt? Zijn we nog gevoelig voor haar ethisch appèl of houdt onze bewondering op bij het esthetische genoegen? Is het mogelijk een ‘passie’ voor onze tijd te schrijven? En wat blijft er van ons utopisch verlangen over, oog in oog met de mogelijkheid van een catastrofe?
Deze vragen krijgen in het tweede deel een radicaal muzikaal antwoord met nieuw werk van Sleichim. Het is nu 2047, het einde van een nieuwe Dertigjarige Oorlog. De wereld ligt in puin. Wat betekent muziek van Schütz nog aan de rand van de afgrond? Kan uit de brokstukken van onze cultuur een nieuwe samenleving ontstaan? Aanvankelijk biedt het tweede deel van de voorstelling een soort ultrapostmodern toekomstbeeld: de nieuwe mens kiest voor het spel, het eindeloos monteren, het liederlijke combineren van hoog en laag, populair en elitair, geestelijk en werelds. Alles kan een game zijn. De wereld een grote ‘Day After Party’. Maar langzaam kristalliseert zich uit dit muzikale geweld de stem van een vrouw, een oorlogsverhaal dat zich als een moderne passie op vele plaatsen ter wereld zou kunnen afspelen: het verhaal van een anoniem slachtoffer dat stem geeft aan een wereld die zijn ondergang ternauwernood heeft overleefd.