Na het grote succes van Curlew River vorig jaar presenteert het Holland Festival dit jaar Benjamin Brittens eerste kameropera The Rape of Lucretia, concertant uitgevoerd onder leiding van Oliver Knussen, met internationaal topsolist Ian Bostridge. Het beroemde verhaal gaat terug naar 509 voor Christus, een scharnierpunt in de geschiedenis van Rome dat de overgang markeert van het koninkrijk naar de Republiek. Betoverd door haar schoonheid en kuisheid besluit prins Tarquinius Lucretia, vrouw van generaal Collatinus, te verleiden. Als zij weigert, verkracht hij haar. Na deze schanddaad voelt Lucretia zich onherstelbaar besmeurd en pleegt zelfmoord. De misdaad van de prins wordt door generaal Junius aangegrepen om de monarchie omver te werpen en de Republiek te stichten.
data
wo 15 juni 2011 22:15
informatie
-
Duur voorstelling niet bekend (inclusief een pauze)
Na Curlew River in 2010 is dit jaar een andere kameropera van de Engelse componist Benjamin Britten tijdens het Holland Festival te horen: The Rape of Lucretia. Het betreft in dit geval een concertante uitvoering. Britten schreef het werk voor alt Kathleen Ferrier, die de titelrol vertolkte bij de première op 12 juli 1946 in Glyndebourne, een productie die kort daarna al in een pionierseditie van het Holland Festival te zien was. Het libretto is van de hand van Ronald Duncan, die zich baseerde op het toneelstuk Le Viol de Lucrèce (1931) van André Obey; de bekendste Engelstalige versie van het verhaal is het verhalende gedicht van Shakespeare uit 1594, en de oudste bronnen ervan zijn de Romeinse schrijvers Ovidius en Livius. The Rape of Lucretia is het eerste werk dat Britten een ‘chamber opera’ noemde: een opera die bedoeld is om door een kamerensemble te worden uitgevoerd. Een van de aanleidingen voor het ontstaan van dit genre vormde de deels door economische omstandigheden ingegeven behoefte van de English Opera Group aan werken die eenvoudig op tournee konden worden genomen en uitgevoerd in relatief kleine ruimtes. Britten schreef nog verschillende andere kameropera's, zoals Albert Herring en het tijdens de vorige editie van het Holland Festival uitgevoerde Curlew River. De bezetting voor The Rape of Lucretia bestaat uit acht zangers en een ensemble van strijkkwintet, houtblazers, percussie, piano en harp.
The Rape of Lucretia (1946) is een opera in twee bedrijven. Deze twee bedrijven worden voorafgegaan door een proloog, waarin twee ‘vertellers’ (aangeduid als Male Chorus en Female Chorus) de situatie uiteenzetten: het decor is Rome, enkele eeuwen voor Christus, onder de dreiging van een Griekse inval. De rol van de beide ‘koren’ is deze heidense geschiedenis van een christelijke interpretatie te voorzien. Daarbij maken het Male Chorus en het Female Chorus de gedachten van de protagonisten hoorbaar voor het publiek.
Het eerste bedrijf begint in een legerkamp buiten Rome, waar de beide generaals Collatinus en Junius en de prins van Rome Tarquinius samen zitten te drinken. Recentelijk is aan het licht gekomen dat alle soldatenvrouwen gedurende de afwezigheid van hun mannen overspel hebben gepleegd – met uitzondering van Lucretia, de vrouw van Collatinus. Junius hitst Tarquinius op en de jonge prins rijdt nog diezelfde nacht naar Rome om de kuisheid van Lucretia hoogstpersoonlijk op de proef te stellen. Lucretia kan Tarquinius haar gastvrijheid niet weigeren en verleent hem angstig onderdak.
De openingsscène van het tweede bedrijf vormt het zwaartepunt van het drama: midden in de nacht sluipt Tarquinius de slaapkamer van Lucretia binnen, kust haar wakker en, vast overtuigd van haar heimelijke verlangen, hoewel ze hem smeekt weg te gaan, verkracht haar. De volgende ochtend is Tarquinius vertrokken. Lucretia stuurt een boodschapper naar Collatinus, haar man, en vraagt hem naar huis te komen. Ondanks zijn troost voelt zij zich onherstelbaar besmeurd en pleegt zelfmoord. De misdaad van de prins zal door generaal Junius worden aangegrepen om een opstand tegen de koning van Rome te doen ontbranden. Het Female Chorus wanhoopt over de wrede en kennelijk zinloze afloop, maar het Male Chorus vertelt haar dat alle pijn betekenis krijgt in het lijden van Christus.
The Rape of Lucretia wordt uitgevoerd door het Aldeburgh Festival Ensemble onder leiding van Oliver Knussen, met als solisten tenor Ian Bostridge (Male chorus), sopraan Susan Gritton (Female chorus), bariton Peter Coleman-Wright (Tarquinius) en mezzosopraan Angelika Kirchschlager (Lucretia).
-
© Olivier Wilkins
-
© Simon Fowler