Ga naar de hoofdcontent

De Russische violiste Viktoria Mullova, vermaard om haar virtuoze interpretaties van het kernrepertoire van de klassieke muziek, laat op het Holland Festival ook een andere kant van haar artistieke persoonlijkheid zien. Samen met haar man de cellist Matthew Barley, twee percussionisten en jazzpianist Julian Joseph brengt zij een onorthodox programma met zigeunermuziek, werk van Bartók, een ode aan Django Reinhardt van jazzcomponist John Lewis en composities van de fusionband Weather Report, waaraan ook de titel The Peasant Girl is ontleend. Het is een eclectisch programma dat samengehouden wordt door het emotionele gewicht van de verschillende stukken: Mullova’s voorliefde voor muziek die uit het hart komt en tot het hart spreekt.

Het bekende muzikantenechtpaar Viktoria Mullova, de Russische violiste, en Matthew Barley, de Engelse cellist, speelt in het Bimhuis onder de noemer The Peasant Girl een onorthodox maar coherent programma van zeer uiteenlopende muziek uit de twintigste eeuw. Daarbij worden zij bijgestaan door pianist Julian Joseph en percussionisten Paul Clarvis en Sam Walton, die behalve een drumstel ook een vibrafoon en een marimba bespelen. Op het programma staan onder andere een aantal van de duo's voor viool en cello van de Hongaarse componist Béla Bartók; de Sonate voor viool en cello van diens tijd- en landgenoot Zoltán Kodály; een stuk van de Franse zigeunermuziekgroep Bratsch; een ode aan Django Reinhard van de Amerikaanse jazzcomponist John Lewis, bekend van het Modern Jazz Quartet; en een aantal composities van de Amerikaanse fusionformatie Weather Report, waaronder het naamgevende The Peasant uit 1984. De meeste werken zijn door Barley voor deze bezetting gearrangeerd.

‘Het aanvankelijke criterium om muziek op te nemen in dit programma,’ schrijft Barley in een toelichting op de ontstaansgeschiedenis van The Peasant Girl, ‘was simpelweg dat het muziek was waarvan wij hielden.’ Gaandeweg tekenden zich niettemin een aantal thema's af die het programma samenhang verleenden, zoals Hongarije, vertegenwoordigd door Bartók en Kodály, en zigeunermuziek, zowel als inspiratiebron van Bartók als in de representatie van Django Reinhard in het werk van John Lewis, en de wereld van de jazz, via het werk van Weather Report en in de aanwezigheid van de befaamde jazzpianist Julian Joseph in de gelederen van het ensemble. Maar Barley constateerde dat de programmaopzet nog een diepere samenhang leek te herbergen, een samenhang die direct verband hield met de esthetica van Mullova, met haar wereldbeeld en de door haar geliefde muziek: ‘Zij houdt van eenvoud, emotionele directheid en kracht, van virtuositeit die vanuit het hart komt en tot het hart spreekt, in tegenstelling tot uiterlijk vertoon,’ aldus Barley. Terwijl zij samen naar het stuk The Peasant van Weather Report luisterden, realiseerde Barley zich dat dat de sleutel was waarnaar hij had gezocht: nog maar twee generaties geleden bewerkten Mullova's voorouders het land in een klein dorpje in de Oekraïne, en die ‘boerenkwaliteit’, in de zin van een diepe, kalme eerlijkheid en eenvoud, zit nog altijd diep in haar geworteld. Samen met de publieke kant van haar persoonlijkheid, die de afgelopen kwarteeuw op podia over de hele wereld bewondering afdwong met haar interpretaties van het kernrepertoire van een van de meest verfijnde van de Europese kunstvormen, toont dit programma voor het eerst iets van deze andere, onbekende kant van Mullova.

 

De verbintenis met het land (‘peasant’ is verwant aan het Franse pays) is in alle geselecteerde werken aanwezig – soms letterlijk, zoals in de selectie uit Bartóks serie van 44 duo's, gebaseerd op melodieën die hij verzamelde tijdens zijn etnomusicologische expedities door het platteland van Oost-Europa, en soms in de manier waarop de muziek erin slaagt iets van de schoonheid en de eenvoud van het land over te brengen. Zoals de musici hebben beoogd fungeert het emotionele gewicht van de muziek hier als bindende factor en blijkt die factor van groter belang dan door genredefinities gestelde grenzen.

Credits

muziek Bratsch, Weather Report, John Lewis, Béla Bartók, Zoltán Kodály viool Viktoria Mullova uitgevoerd door The Matthew Barley Ensemble cello Matthew Barley piano Julian Joseph percussie Sam Walton, Paul Clarvis