Soft Valkyrie

Noodlottige liefde en verraad. Een nietsontziende honger naar macht die leidt tot wraak, wreedheid en totale vernietiging. Het zijn prima ingrediënten voor een film of een soap. Het zijn ook de thema’s van de monumentale operacyclus Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner. Daarin worden ze opgeblazen tot mythische proporties. Wagner ging voor het verhaal te rade bij mythologieën en sages van Noordse volken, en schreef op basis daarvan een cyclus van vier opera’s, zijn meest ambitieuze werk.

Ze nemen alles bij elkaar ongeveer vijftien uur in beslag, en spelen zich bij voorkeur af in imposant vormgegeven decors die de grootsheid van de thema’s in de cyclus weerspiegelen. Verhaallijn Componist en gamedesigner David Kanaga, die drie jaar geleden voor het Holland Festival de voorstelling Oikospiel Book II: Heat Cantatamaakte, heeft nu een van de vier opera’s omgevormd tot een serie podcasts. Zijn Soft Valkyrie is een onverkorte bewerking van Die Walküre, de tweede opera uit Der Ring des Nibelungen. Deze opera vertelt het verhaal van de tweeling Siegmund en Sieglinde, die op jonge leeftijd van elkaar gescheiden zijn geraakt. Jaren later zoekt Siegmund onderdak bij zijn zus, terwijl haar echtgenoot koning Hunding afwezig is. De twee herkennen elkaar niet, en beleven een gepassioneerde affaire. Bij zijn terugkomst daagt Hunding Siegmund uit voor een duel. Brünnhilde is de dochter van oppergod Wotan, en een van de Walkuren – godinnen die gevallen strijders naar het hiernamaals begeleiden. Als Wotan haar de opdracht geeft om ervoor te zorgen dat Siegmund het gevecht verliest vanwege zijn incestueuze verhouding met Sieglinde, kiest zij ervoor om in plaats daarvan Siegmund te helpen. Desondanks eindigt het gevecht met diens dood. Wotan straft Brünnhilde voor haar ongehoorzaamheid door haar op te sluiten in een berg, die omgeven wordt door een ring van vuur. Sieglinde blijkt zwanger van Siegmund. Hun zoon Siegfried speelt een belangrijke rol in de rest van de cyclus. Schouwspel voor de oren Kanaga gebruikt voor Soft Valkyrie een Engelse vertaling van het libretto. Terwijl Wagner zijn opera’s benaderde als een totaalbeleving, heeft Kanaga gekozen voor de vorm van de podcast, een schouwspel voor de oren. In zijn bewerking, gebaseerd op de pianoredactie van Wagners partituur, zijn de uitersten van volume teruggebracht tot het niveau van zachte spraak. De zangers, doelbewust deels gecast van buiten het operabedrijf, gebruiken geen vibrato, en zingen met een zo helder mogelijke uitspraak. Regieaanwijzingen worden voorgelezen als narratief. Handelingen worden gesuggereerd door middel van geluidseffecten. Het orkest heeft plaats gemaakt voor een breed spectrum aan klanken die gesampled en elektronisch zijn samengesteld. Zo schept Kanaga een intieme droomwereld waarin luisteraars zich kunnen onderdompelen. Hij roept daarmee ook een indruk op van de huiselijke omgeving waarin Wagner zijn opera’s componeerde. De totaalbeleving die Wagner voor ogen stond, wordt in deze podcasts een theater in de verbeelding van de luisteraar waar de dramatische handelingen zich afspelen. Ongebruikelijke casting Voor de rollen zijn bepaald geen voor de hand liggende stemmen gekozen. Zo zingt de Hongaarse bas Attila Csihar, vooral bekend van de band Mayhem en samenwerkingen met Sunn O))) de rol van Hunding, en de Ghanese hip-hop artiest en producent Bryan the Mensah zingt de rol van Siegmund.  Dat Soft Valkyrie een coproductie is van het Holland Festival, De Nationale Opera en Staatstheater Hannover is ook in de casting terug te vinden. Alle partners dragen ook in natura bij aan de totstandkoming. Zo komt een aantal zangers van Staatstheater Hannover, zoals Hailey Clark in de rol van Sieglinde, en zangeressen die de Walkuren vertolken. Daarnaast neemt Marc Evanstein de pianopartij in de eerste akte voor zijn rekening. In de tweede en derde akte speelt Ernst Munneke van De Nationale Opera pianoreductie in. Andere rollen zijn voor bariton Mattijs van de Woerd (Wotan) en mezzosopraan Claron McFadden ( Brünnhilde), die ook met Kanaga werkten in Oikospiel Book II. Nadine Secunde, bekend om haar krachtige Wagnervertolkingen, zingt de rol van Wotans vrouw Fricka. Als verteller is de Engelse schrijver en presentator Stephen Fry aangetrokken.