Ga naar de hoofdcontent

Eerder dit seizoen bracht het Nederlands Dans Theater 1, onder de titel Vakbroeders, een even succesvol als contrastrijk programma met de combinatie Kylián/Lightfoot/Forsythe. Opvallend veel waardering was er voor de Engelse choreograaf Paul Lightfoot (1966), wiens Softly, as I leave you in de pers onder meer ‘fantasievol, poëtisch en soms ontroerend’ en ‘eigenwijs en onderhoudend’ werd genoemd.

Het programma waarmee het Nederlands Dans Theater het Holland Festival opent, bevat naast een nieuw werk van Paul Lightfoot ook een première van Jiří Kylián, volgens Clive Barnes, gezaghebbend criticus van de New York Post, 'een van de grootste choreografen van de wereld'.

Derde onderdeel is het werk waarmee William Forsythe in 1980 zijn debuut maakte bij het NDT, Say bye-bye. 'Een choreograaf met een oorverdovende aanwezigheid', zo keek men later bij het Haagse gezelschap terug, 'die het studiocomplex van het NDT twee maanden letterlijk op de wankele grondvesten heeft doen trillen. Want hard is zijn muziekcollage en minstens even hard zijn ballet Say bye-bye. Hard en rauw in beweging en met door merg en been snijdende kreten en gillen van de dansers'.

Forsythe zei er indertijd zelf over: 'In het begin ziet het er heel goedkoop uit, als licht amusement. Maar er zit meteen een destructief element in, zowel in de beweging als in de muziek. Er gaat voortdurend iets mis, de structuur valt steeds weer weg door menselijk falen. De dansers lopen herhaaldelijk weg en verstoren zo de orde binnen het werk.

'Het redelijk vrolijke begin wordt aan het slot vrijwel identiek herhaald. Het is precies dezelfde muziek en het zijn precies dezelfde passen. Alleen dit slotdeel is volkomen uitgeput. Het is afschuwelijk. Het is zo versneld dat het destructief is. De uitputting is totaal. De vorm heeft zich tenslotte door zijn eigen energie uitgeput.

'Het moet heel rauw overkomen op het publiek. In het begin zou je nog wel willen glimlachen, maar je voelt je er wel al heel onbehaaglijk bij. Dat gevoel wordt steeds erger. Daar is niet omheen te komen, want wat dat betreft is het werk heel eenvoudig.'

Credits

uitvoering Nederlands Dans Theater, Nederlands Ballet Orkest dans Fiona Lummis, Susan Laraghy, Catherine Riesi, Jean Emile, Ivan Dubreuil, Sol León, Jorma Eb, Joeri de Korte, Caroline Armenta dirigent Paul Connelly hobo Nicoline Alt slagwerk Arthur Cune, Jacob Goud, Peter Lahey, Bouwe de Jong muziekcollage Ohana, Vater, e.a. decor Paul Lightfoot, Axel Manthey, Jiří Kylián licht Tom Bevoort, Joop Caboort, Jiří Kylián choreografie Paul Lightfoot, Jirí Kylián, William Forsythe muziek Thomas Tollet, Johann Strauss jr., E. Strauss, Tomaso Albinoni, Josef Strauss, The Cranberries, Zbigniew Preisner, Georg Friedrich Händel, Henry Purcell kostuums Joke Visser, Sol León, Eileen Brady, Axel Manthey