SAIGON

'In 2008, nadat ik verschillende klassieke toneelteksten had geregisseerd, realiseerde ik me dat er bepaalde verhalen en mensen zijn die niet in het theater aan bod komen. Ik wilde dat onze

voorstellingen geluiden uit de hele wereld laten horen en ik vond dat bepaalde stemmen ontbreken.’ 

Dit antwoordt de Franse regisseur Caroline Guiela Nguyen als haar wordt gevraagd waarom ze haar eigen groep Les Hommes Approximatifs oprichtte. Er bestond bij haar een behoefte aan actueler theater, aan theater dat verhalen vertelt die herkenbaar zijn voor álle mensen. In 2009 richtte ze met een aantal andere kunstenaars haar groep op. Sindsdien is Nguyen continu op zoek naar ‘Franse verhalen die zich buiten de grenzen van Frankrijk afspelen’. 

Voor de mozaïekvoorstelling SAIGON reisde ze naar Vietnam. Gedurende een periode van twee jaar verbleef ze in afwisselend in Ho Chi Minhstad en het dertiende arrondissement van Parijs (waar veel Vietnamese migranten wonen). Op beide plekken ving ze verhalen en anekdotes op van generaties Vietnamese vluchtelingen en hun nakomelingen, die hun levens verdelen tussen Frankrijk en Vietnam. 

Voor veel Vietnamezen veranderde alles op 30 april 1975. Dit is de dag waarop Saigon viel of bevrijd werd, afhankelijk van je perspectief. Deze dag markeerde het einde van de Vietnamese oorlog en de hoop op hereniging van Noord- en Zuid-Vietnam. Saigon werd omgedoopt tot Ho Chi Minhstad. Een groot aantal Zuid-Vietnamezen dat met steun van de Verenigde Staten tegen de communisten vocht, vluchtte weg uit het land. Deze politieke en economische vluchtelingen worden Việt Kiều genoemd, wat zoveel betekent als ‘Vietnamezen die in het buitenland leven’. Velen vluchtten naar Frankrijk, ooit kolonisator van Vietnam. In de loop der tijd zijn veel Việt Kiều of hun nakomelingen weer teruggekeerd naar Vietnam. Aan beide kanten van de wereld zijn daardoor families verscheurd geraakt en levens uit elkaar gedreven. 

Daarover gaat SAIGON. Caroline Guiela Nguyen: 'Ho Chi Minh City zit vol met verhalen over ballingschap, vertrek en terugkeer. Het zit vol met mensen die gescheiden zijn van hun eigen familie. Er is altijd wel ergens iemand om te betreuren. Onze voorstelling gaat over hoe we een weg kunnen vinden in deze reis vol tranen. Melodrama is alomtegenwoordig in het dagelijks leven van de Vietnamezen.' 

Tegelijk gaat het over de gevolgen van oorlog, migratie en kolonisatie op de levens van gewone Fransen en Vietnamezen. De verhalen in SAIGON zijn fictie, maar stuk voor stuk gebaseerd op de levens van echte mensen. Dat is het soort theater dat Nguyen nu wil maken, zegt ze. Kolonialisme is op zichzelf geen onderwerp in haar werk, daarvoor vindt ze het veel te generalistisch. Maar het komt keer op keer in al zijn complexiteit terug in de levens van de mensen die ze op het toneel opvoert.

‘Dat is mijn reactie als kunstenaar op de koloniale kwestie: ik nodig Vietnamezen, Frans-Vietnamezen en Fransen uit om de verhalen samen met ons te schrijven. Zodat het publiek hen kan zien en horen en om onze blik op de wereld te verruimen dankzij hun aanwezigheid.’ 

SAIGON ging in wereldpremière tijdens het Festival d’Avignon in 2017. Met de voorstelling maakt Caroline Guiela Nguyen haar debuut op het Holland Festival.