Ga naar de hoofdcontent

De Nederlandse acteur Jeroen Willems – winnaar van de Louis d’Or en de Europese ‘Award for Outstanding Talent’ – en de Duitse film- en toneelactrice Barbara Sukowa – steractrice in vele films van Fassbinder – spelen achter, op en rond een vierentwintig meter lange tafel Heiner Müllers vlijmscherpe bewerking van Choderlos de Laclos’ brievenroman Les liaisons dangereuses (1782). Graaf Valmont en markiezin de Merteuil storten zich in een pervers rollenspel van lust en macht. De Zwitserse regisseuse Barbara Frey slingert haar acteurs – die wisselen van rol en sekse – heen en weer tussen verrukking en vernietiging, tussen kille rationaliteit en dierlijke wreedheid. De toeschouwers kijken machteloos toe, gezeten om de tafel.

Heiner Müller (1929-1995) baseerde zich voor Quartett (1981) op de brievenroman Les liaisons dangereuses (1782) van de Franse auteur Pierre Choderlos de Laclos. In poëtische, maar ook cynische bewoordingen schetste hij de harde relatiepolitiek van twee zeventiende-eeuwse Franse edellieden. Uit aristocratische verveling storten graaf Valmont en markiezin de Merteuil, ooit nog hevig verliefd op elkaar, zich in een gevaarlijk en pervers rollenspel van lust en macht. Ze gaan daarbij geraffineerd te werk. Man en vrouw vernederen elkaar doordacht en verleiden berekenend, bijna methodisch. Er is geen sprake meer van romantische spanning of goddelijke liefdesgeheimen. In het doortrapte machtsspel wisselen de graaf en markiezin ook zo vaak van rol dat ze uiteindelijk hun eigen ik verliezen. Aan het slot kunnen zij iedereen begeren en door iedereen begeerd worden. Ze zijn niets of niemand meer. Quartett is zo een gezelschapsspel van de liefde dat uiteindelijk wel moet ontaarden in een machtsspel tot de dood.

Vormgeefster Bettina Meyer ontwierp samen met lichtontwerper Rainer Küng een fel witte, opgloeiende catwalk van tientallen meters lengte. De toeschouwers zitten aan weerszijden van dit podium op sierlijke, gelakte stoelen.

  • © Matthias Horn

  • © Matthias Horn

Credits

tekst Heiner Müller regie Barbara Frey toneelbeeld Bettina Meyer kostuums Bettina Walter licht Rainer Küng dramaturgie Laura Olivi cast Jeroen Willems, Barbara Sukowa productie Salzburger Festspiele