Een madrigaal, een grafdicht en een cantate van twee hedendaagse componisten, uitgevoerd door onder meer het Schönberg Ensemble en het Nederlands Kamerkoor. Neruda Madrigales van componist Sir Harrison Birtwistle beleeft zijn Nederlandse première tijdens het Holland Festival. Daarnaast brengen het Schönberg Ensemble en het Nederland Kamerkoor Nenia: The Death of Orpheus uit 1984. Mauricio Kagel, een generatiegenoot van Birtwistle, schreef een compositieopdracht voor het Nederlands Kamerkoor: het werd een cantate voor koor en saxofoonkwartet.
data
za 10 juni 2006 21:30
informatie
-
Engels
-
Duur voorstelling niet bekend (inclusief pauze)
Nenia: the death of Orpheus
Het Latijnse woord nenia betekent grafdicht. Zo’n klaagzang voor de doden werd in de Romeinse oudheid waarschijnlijk gezongen door een vrouwenstem onder begeleiding van een fluit. Birtwistle componeerde zijn grafdicht voor een ongebruikelijk bezetting van drie basklarinetten, crotales (kleine bekkens), piano en sopraan.
De piano en de crotales illustreren met ritmische patronen het dramatisch verhaal over de dood van de mythische zanger Orpheus. De sopraan vertelt niet alleen het verhaal maar neemt ook de rollen van Orpheus en Euridice voor haar rekening. Daarbij laat Birtwistle haar schakelen van het belcanto uit de tijd van Glucks Orfeo ed Euridice naar de geornamenteerde zangstijl uit de tijd van Monteverdi’s l’Orfeo, favola in musica. De basklarinetten vormen gedurende het stuk een donker homogeen klankveld als begeleiding voor de sopraan.
Als bron voor zijn compositie gebruikte Birtwistle een vertaling van Ovidius door de tekstdichter Peter Zinovieff. De compositie is gedeeltelijk een voorstudie voor zijn grote opera The Mask of Orpheus die in1984 voor het eerst werd uitgevoerd.
Neruda Madrigales
Het werk van de Chileense dichter Pablo Neruda (1904-1973), bekend van zijn Canto General, was de inspiratiebron voor Sir Harrison Birtwistle’s Neruda Madrigals. Birtwistle schreef de compositie in 2005 in opdracht van BBC Radio 3, London Sinfonietta, het RIAS kamerkoor uit Berlijn, het Nederlands Kamerkoor en het Schönberg Ensemble.
Neruda Madrigales is een doorgecomponeerd werk waarbij zangstemmen en instrumenten met elkaar gecombineerd zijn in de madrigaalstijl van Monteverdi. Hiervoor plaatst Birtwistle een kamerkoor tegenover een ‘koor’ van houtblazers bestaande uit vier fluiten en vier klarinetten. Het ensemble bestaat verder uit harp, gestemd slagwerk en cimbaal.
Oorspronkelijk was Birtwistle van plan een serie madrigalen te componeren, maar in Neruda Madrigales gebruikte hij slechts één gedicht, getiteld Oda al Doble Otoño (ode aan de dubbele herfst). Het donkere karakter van de tekst vindt zijn weerslag in de expressieve muziek, die het best omschreven kan worden als een meditatief klankgedicht waarin melancholische, turbulente en explosieve momenten elkaar afwisselen. Iedere strofe heeft een eigen klankwereld en wordt samengevat in een soort koraal. Neruda Madrigales beleeft zijn Nederlandse première in het Holland Festival.