Ga naar de hoofdcontent

Een van haar mooiste werken wordt het genoemd. In 1982 maakte Pina Bausch Nelken en sindsdien is het nooit meer van het repertoire verdwenen. Na vijf jaar is het Tanztheater Wuppertal van Bausch, die in 2009 overleed, terug in Nederland met deze tijdloze klassieker uit haar oeuvre. Nelken is een universum op zichzelf. Befaamd is het prachtige toneelbeeld van Bausch’ vaste scenograaf Peter Pabst: duizenden anjers die uit het toneel omhoog lijken te groeien. Wie het ooit zag, is het beeld nooit meer vergeten. Daartussendoor banen de dansers zich een weg over het podium: Bausch’ eeuwige slagveld van de liefde. Programma

Het gezelschap Tanztheater Wuppertal, opgericht door dansvernieuwer Pina Bausch (1940 - 2009), keert terug naar het Holland Festival met een reprise van Nelken (1982). Het stuk belichaamt Bausch’ interpretatie van het land Arcadië uit de klassieke oudheid: een mythologisch paradijs van vóór het begin van de menselijke geschiedschrijving, waar altijd bloemen bloeien en de zon schijnt. Een droomland, dat ook onherroepelijk verloren is gegaan.

Het gezelschap Tanztheater Wuppertal, opgericht door dansvernieuwer Pina Bausch (1940 - 2009), keert terug naar het Holland Festival met een reprise van Nelken (1982). Het stuk belichaamt Bausch’ interpretatie van het land Arcadië uit de klassieke oudheid: een mythologisch paradijs van vóór het begin van de menselijke geschiedschrijving, waar altijd bloemen bloeien en de zon schijnt. Een droomland, dat ook onherroepelijk verloren is gegaan.

Het ensemble van drieëntwintig dansers en vier stuntmannen neemt de toeschouwer mee in een beeldenstroom van diverse vormen van onschuld en onderdrukking. In een collage van ritueel, dans, tekst (gesproken, geschreeuwd, gezongen en in gebarentaal), muziek en beeldend theater toont Nelken de ontmanteling van een utopie. Deels komisch, teder en ontwapenend, maar ook zwartgallig en duister. 

 

Bausch’ vaste scenograaf Peter Pabst ontwierp voor Nelken een speelvloer met duizenden kniehoge wit-roze kunstanjers, waarmee de dansers in al hun bewegingen rekening moeten houden. In deze idyllische bloemenzee belichamen de spelers hun eigen fantasieën, dromen en angsten op de klanken van onder andere Franz Schubert, George Gershwin, Franz Lehár, Louis Armstrong, Sophie Tucker, Quincy Jones en Richard Tauber. Tegelijkertijd is er een ondertoon van woede, repressie en achtervolgingswaan voelbaar. Schijnbaar onschuldige kinderspelletjes ontaarden in machtsmisbruik. Aan het eind van de voorstelling zijn de duizenden bloemen vertrapt en is het publiek geconfronteerd met net zoveel vragen. Het stuk stamt uit 1982, toen de Berlijnse Muur nog overeind stond en de wereld er totaal anders uit zag. Maar Nelken heeft in de tussenliggende jaren niets aan beeldende kracht verloren. 

 

In Nelken zorgt de lichaamsbeheersing en het spelplezier van de dansers voor een contrast met de beklemmende thematiek. Het toont de tijdloze kwaliteit van de choreografieën van Bausch: herkenbare situaties worden uit de specifieke beperkingen van tijd en ruimte getild, en maken iets duidelijk over de universele essentie van de menselijke aard. In het universum van Bausch is dans zowel een zoektocht naar liefde én een slagveld. 

 

Pina Bausch kreeg wereldfaam als innovator van de hedendaagse dans. Als choreograaf en dansgoeroe combineerde ze diverse kunstdisciplines en werd bekend door de rauwe emotionele en fysieke intensiteit van haar werk. Bausch legde zich toe op het uitbeelden van de verlangens, waanbeelden en het gevoel van vervreemding in het moderne leven. Daarbij nam ze vaak de persoonlijke ervaringen en inbreng van haar spelersgroep als uitgangspunt. Met deze intieme, bijna familiaire manier van samenwerken schiep Bausch een bijzonder hecht ensemble, dat ook na haar dood in 2009 bij elkaar is gebleven. Dit wordt de vijftiende keer dat het Tanztheater Wuppertal een bijdrage levert aan het Hollland Festival. Nelken was in 1995 ook te zien op het Holland Festival.

Lees minder

Credits

een werk van Pina Bausch regie, choreografie Pina Bausch toneelbeeld Peter Pabst kostuums Marion Cito drama-advies Raimund Hoghe samenwerking Hans Pop, Matthias Burkert artistiek leider Lutz Förster repetitor Dominique Mercy, Barbara Kaufmann zakelijke leiding Dirk Hesse cast Regina Advento, Pablo Aran Gimeno, Emma Barrowman, Andrey Berezin, Michael Carter, Çağdaş Ermis, Jonathan Fredrickson, Scott Jennings, Nayoung Kim, Eddie Martinez, Blanca Noguerol Ramírez, Breanna O’Mara, Julie Shanahan, Julie Anne Stanzak, Michael Strecker, Fernando Suels Mendoza, Tsai-Wei Tien, Anna Wehsarg, Paul White, Tsai-Chin Yu muziek Richard Tauber, Louis Armstrong, Franz Lehár, George Gershwin, Franz Schubert, Quincy Jones, Sophie Tucker uitvoeringsrechten Wuppertal, Verlag der Autoren stunts Jürgen Klein, Moritz Fischer Bodo Haack, Hendrik Mohr lichtregie Fernando Jacon lichtassistentie Jo Verlei geluid Andreas Eisenschneider kleding Harald Boll, Silvia Franco, Andreas Maier balletmeester Ed Kortlandt productie Tanztheater Wuppertal Pina Bausch

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door