Ga naar de hoofdcontent

Het Holland Festival 2005 staat bol van de uitzonderlijke ontmoetingen. Onder leiding van dirigent Peter Eötvös speelt het Radio Kamerorkest een aantal werken van Iannis Xenakis en Notturno van Helmut Lachenmann. De Belg Arne Deforce speelt daarbij cello. Deze ‘helse’ werken worden geconfronteerd met de ‘fluister-elektronica’ van de IJslandse groep múm.

múm werd in 1997 opgericht en weet al jaren zijn eigen sferische sprookjeswereld te creëren met hypnotiserende instrumentatie en fragiele zang. Met hun debuut Finally We are No-One bij het Engelse muzieklabel FatCat raakte múm internationaal bekend in het dance circuit.

Radicaal tegenover de warme, rijke en melodische elektronica van múm wordt een aantal werken van Yannis Xenakis (1922-2001) uitgevoerd. Deze ‘geluidsbeeldhouwer’ is van alle hedendaagse Europese componisten misschien wel de meest originele. Opgeleid als architect en ingenieur componeerde hij zonder enige relevante muziekopleiding te hebben gehad. Gedreven door zijn wiskundige achtergrond hield hij zich bij het componeren vast aan algoritmische systemen; hij maakte gebruik van computerprogramma’s die grafische schema’s in klank en structuur vertalen, met een overweldigende primitieve kracht in de basis.

De stukken van Xenakis worden uitgevoerd door het Radio Kamerorkest, een formatie van negenendertig musici onder artistieke leiding van Frans Brüggen en Peter Eötvös. Het orkest richt zich op een breed repertoire aan muziek uit de afgelopen drie eeuwen. Dankzij Eötvös speelt het Radio Kamerorkest ook hedendaagse stukken op een internationaal niveau.

Een solorol is weggelegd voor cellist Arne Deforce (1965). Hij studeerde aan de Koninklijke Conservatoria van Gent en Brussel, en specialiseerde zich van meet af aan in de hedendaagse muziek. Onder meer de toonaangevende componist Jonathan Harvey noemt Deforce als één van de belangrijkste cellisten van onze tijd. In het anti-concerto Notturno van componist Helmut Lachenmann staat Deforce centraal. Dit werk gaat over geluid en stilte, waarbij Lachenmann de traditionele rollen van het concerto, de solist als held en het orkest als voetvolk, resoluut omdraait. De cello begeleidt de solisten uit het orkest en neemt de tuttipassages voor zijn rekening. Deforce werkt veel samen met elektronicakunstenaars. Een presentatie van zijn spel naast de elektronische klanken van múm zal hem zeker inspireren.

Credits

dirigent Peter Eötvös cello Arne Deforce uitvoerenden Radio Kamerorkest múm Gunnar Örn Tynes, Örvar Póreyjarson Smárason, Kristín Anna Valtýsdóttir, Eirikur Olafsson video Visual Kitchen co-productie NPS, Holland Festival