Ga naar de hoofdcontent

‘Vergeet niet dat u sterfelijk bent’, is het motto van dit programma van en met Heinz Holliger. De Zwitserse hoboïst, componist en dirigent keert na tien jaar terug bij het Concertgebouworkest met een programma waarin de dood centraal staat. Van Holliger zelf speelt het orkest drie stukken: twee bewerkingen van onheilspellende, late pianowerken van Liszt en de Nederlandse première van Ardeur noire, een hommage aan Debussy. Holliger plaatst deze eigen werken tussen twee contrasterende expressionistische voorbeelden. Het Vioolconcert van Berg werd opgedragen aan de vroeggestorven Manon Gropius en is Bergs laatste voltooide compositie. Ook klinkt de Nederlandse première van Alagoana, een balletsuite van Zimmermann naar een Indiaanse mythe over liefde en dood.

Heinz Holliger, hoboïst, componist en dirigent, stond eerder voor het Koninklijk Concertgebouworkest in 2002 en 2003. Nu is hij terug met onder meer een orkestratie van twee onheilspellende late pianowerken van Liszt en de Nederlandse première van Ardeur noire, een Debussyhommage naar een dichtregel van Baudelaire. Holliger plaatst deze tussen twee contrasterende voorbeelden uit de expressionistische traditie. Het Vioolconcert van Berg werd geschreven ter nagedachtenis aan de op achttienjarige leeftijd overleden dochter van Alma Mahler en Walter Gropius. Het zou Bergs laatste voltooide compositie worden. Van Zimmermann beleven we de Nederlandse première van een vroege balletsuite, naar een Indiaanse mythe over de liefde en de dood. Maar zoals de ondertitel ‘caprichos brasileiros’ aangeeft eindigen we niet al te somber.

 

Geen vragen of uitroeptekens meer, de dood is een ‘full stop’. In zekere zin vormt dit thema een tweeluik met Verlos ons! Werd Widmann geïnspireerd door Amor/Eros, wiens liefdespijlen zoals hij zegt ook altijd de mens verwonden, bij Holligers programma denken we aan Pluto/Hades, of beter nog aan Apollo, die met zijn pijl en boog beschikt over leven en dood. De twintigste eeuw heeft uiteenlopende vormen van rouwverwerking gekend: van het laatromantische doodsverlangen tot moderne, nuchtere euthanasiewetgeving. Het Vioolconcert van Alban Berg is een expressief in memoriam voor een jong gestorven meisje. Zimmermann verwerkte in zijn balletmuziek een Braziliaanse indianenmythe: man en vrouw waren eerst onsterfelijk, maar met de liefde kwam ook de dood.

  • © Bernd Noelle

Credits

muziek Heinz Holliger, Bernd Alois Zimmermann, Alban Berg dirigent Heinz Holliger viool Veronika Eberle uitvoering Koninklijk Concertgebouworkest productie Koninklijk Concertgebouworkest

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door