Longplayer

toelichting van de componist

‘Longplayeris een muziekstuk dat ik aan het eind van de vorige eeuw heb geschreven. Het is lang; het bestaat uit een loop die zichzelf elke 1000 jaar herhaald. Maar eigenlijk is de muziek niet

het enige waar het om draait. Het kwam voort uit een levenslange nieuwsgierigheid naar tijd en de dimensies, aangewakkerd door de duizelingwekkende ontmoetingen die ik had in mijn kindertijd met sterrenlicht, oude stenen en de eb en vloed van de tijd voordat er klokken bestonden. Wat mij betreft gaat het vooral over het creëren van een ruimte waarin iemand weg kan dromen op de stroom van de tijd; het is een experiment.' - Jem Finer

Het heeft de vorm van een compositie, maar kan ook gezien worden als een levend, duizend jaar durend proces. Longplayer, bedacht en gecomponeerd door Jem Finer, is een kunstmatige levensvorm, geprogrammeerd om zijn eigen overlevingsstrategieën te zoeken. 

Longplayer is zo samengesteld dat de muziek van dag tot dag verandert en, ook al ligt het buiten het bereik van ieders ervaring, van eeuw tot eeuw. De compositie werkt op een manier die enigszins lijkt op het systeem van planeten die slechts één keer per duizend jaar zijn uitgelijnd en waarvan de banen ondertussen in en uit fase ten opzichte van elkaar bewegen. Op een vergelijkbare manier ligt Longplayer van begin tot eind vast. Alle bewegingen zijn in principe vooraf berekenbaar, maar de verschillende fases waarmee elementen van de compositie zich herhalen zijn zo groot dat de muziek binnen het bestek van een half uur volstrekt onvoorspelbaar is.

Finer maakte voor de compositie van Longplayer gebruik van een minimale hoeveelheid informatie en materiaal om vervolgens maximale variatie te creëren, zowel qua geluid als qua vorm. Hoewel het een systematische compositie is, bestaat deze uit resonerende, organisch klinkende geluiden. Dit materiaal (de 'bronmuziek') bestaat uit samples van klankschalen: een eenvoudig maar rijk geluid dat fysieke en etherische kwaliteit bezit.

In de compositie van Longplayer is de mogelijkheid vastgelegd om deze op wat voor manier dan ook uit te voeren: live of door technologie. Dit is noodzakelijk gezien de duur van de compositie en de onvoorspelbaarheid van de toekomst. Tot nu toe werd Longplayer voornamelijk door computers gespeeld maar recentelijk werd een iOS-app uitgebracht die een nieuwe luistermogelijkheid introduceerde. Ook de ‘Amsterdamse’ versie wordt door een computer gerealiseerd, en tot klinken gebracht via een iPad en een 360°-luidspreker. Maar Finer was zich tijdens het maken van Longplayer zeer bewust van de onvermijdelijke veroudering van de technologie. Daarom is de compositie niet gebonden aan bepaalde computers of andere technologie. Hoewel computers een handige manier zijn om Longplayer te spelen, was het om het voortbestaan te garanderen ​​belangrijk om ook een medium te vinden dat niet digitaal is. Verschillende alternatieve prestatiemethoden zijn daarom onderzocht, waaronder mechanische, niet-elektrische en door mensen bediende methodes. Zo is er onder andere is een uitgeschreven partituur voor zes spelers en 234 klankschalen. Een eerste uitvoering op basis van deze partituur vond plaats op 12 en 13 september 2009 in het Roundhouse in Londen. De uitvoering duurde duizend minuten.

Tijdens het Holland Festival is Longplayer voor een persoon tegelijk te horen in het torentje van het Lloyd Hotel, een plek die normaal ontoegankelijk is voor bezoekers.