Legacy

Wanneer het publiek binnenkomt bij Legacy (‘Erfenis’) zijn de twaalf danseressen al in actie. In het midden van een kring toeschouwers rennen ze, onafgebroken, zonder echt vooruit te komen.

Twee van deze danseressen – Hanna Hedman en choreografe Nadia Beugré zelf – zijn professioneel. De andere vrouwen zijn lokale gezochte performers, voor dit project gecast in Amsterdam. Ze bewegen in stilte of op de muziek van Manou Gallo op slagwerk en basgitaar. Haar krachtige stem vergezelt de vrouwen. De danseressen zijn van alle leeftijden. Gezichten vertrekken door de inspanning, ze raken vermoeid en bezweet, trekken kleren uit, maar stoppen niet. Ze lijken voortgedreven door eenzelfde vuur. 

Vrouwen in beweging, dat idee vormt de basis van deze choreografie van Nadia Beugré. Ze brengt met Legacy een ode aan vrouwen overal ter wereld, die vechten, gevochten hebben, voor vrijheid, recht en waardigheid. Vrouwen die het eigen belang opzij zetten en staan voor een zaak, een ideologie, een volk. Voor Beugré gaat het daarbij niet om een specifieke historische gebeurtenis; zij zet de strijd zelf centraal, met het uithoudingsvermogen dat daarvoor nodig is en de risico’s die genomen moeten worden. Beugré wil met haar werk de buitengewone vrouwen in herinnering roepen die ooit gemuilkorfd zijn, wiens historische gevecht verzwegen is, maar ondanks alle tegenwerking uiteindelijk toch gehoord is. Een van haar inspiratiebronnen is de mythe van de Amazonen. 

Om dit universele thema te kunnen benaderen, grijpt Beugré terug op de geschiedenis die ze zelf het beste kent: de overleveringen uit haar geboorteland Ivoorkust. Zo vormt een van haar inspiratiebronnen de achttiende-eeuwse koningin Pokou, die haar volk veilig in ballingschap leidt. Terwijl achtervolgers hen op de hielen zitten en de woeste grensrivier tussen Ghana en Ivoorkust voor zich ondoorwaadbaar lijkt, offert ze volgens de legende zonder aarzeling haar meest kostbare bezit, haar zoon. Door dit offer komt de rivier tot bedaren en verschijnt er een doorgang. Aan de overkant aangekomen draait Pokou zich naar de rivier om en roept ‘ba-ouli’ (‘het kind is dood’) en sticht zo de Baoulé stam. 

Daarnaast is het vooral de historische mars naar Grand-Bassam die Beugré als leidraad voor Legacy gebruikt. Bij deze gelegenheid uit 1949 onderneemt een groep vrouwen een heroïsche tocht om de vrijlating te eisen van hun echtgenoten. Tijdens de tocht sluiten steeds meer mensen zich bij hen aan. Het koloniale bewind, dat deze mannen als politiek gevangenen vasthoudt, beantwoordt de vreedzame demonstratie met bruut geweld. Opvallend tijdens de mars is het gebruik van een oude rituele traditie, ‘adjanou’, als vorm van activisme. Het is een ritueel met zang en dans, waarbij de vrouwen hun normaal met taboes omgeven lichaam bloot of met witte klei besmeerd aan de toeschouwers tonen, om op die manier schande af te roepen over hun tegenstander. 

Deze ritualistische achtergrond is ook in Legacy herkenbaar. Beugré is in deze voorstelling, waarmee ze haar debuut maakt op het Holland Festival, niet geïnteresseerd in het neerzetten van een esthetisch concept, maar laat haar bewegingen voortkomen uit emoties, uit een oerkracht.