Ga naar de hoofdcontent

De sterren van Het Russische theater in Tsjechovs grimmige stuk over het menselijk tekort

Eén van de grootste Europese theaterregisseurs, Luc Bondy, regisseert de Russische klassieker Ivanov met een topcast bij het befaamde Theatre of Nations uit Moskou. In april 2015 gaat zijn productie in Moskou in première, twee maanden later staat ze op het Holland Festival.

 

Er zijn weinig grote toneelschrijvers die Luc Bondy nog niet naar zijn hand zette. Van klassiekers van Genet, Büchner, Fassbinder, Ionesco, Shakespeare, Goethe, Ibsen, Botho Strauß, Beckett en noem ze maar op wist hij klinkend theater te maken. Nog zelden waagde hij zich aan de grote Russen, al is er een enkele Möwe tussen zijn regiewerk te bespeuren (waarvoor hij in 2000 de Nestroy-Theaterpreis won). Nu maakt Bondy Tsjechovs Ivanov met een cast van de beste acteurs die het Theatre of Nations in huis heeft.

Ivanov wordt gespeeld door niemand minder dan Yevgeny Mironov, in Rusland veelvuldig gevraagd voor theater en films, maar ook over de grens vaak te zien in stukken van bijvoorbeeld Peter Stein, Thomas Ostermeier, Alvis Hermanis, Robert Lepage en Robert Wilson. Mironov speelt sinds 2006 bij het Theatre of Nations en won twee keer de Russische staatsprijs, drie keer de prijs voor beste mannelijke rol in het prestigieuze Golden Mask Festival in Moskou en daarnaast vele andere Russische en internationale acteerprijzen voor theater en film.

 

Ivanov’s verloofde Anna Petrovna wordt gespeeld door Chulpan Khamatova, die niet voor Mironov onderdoet als het gaat om talent en bekendheid. Ook zij speelde veelvuldig in theater en film en werd bekroond met (onder andere) de Russische staatsprijs en een Golden Mask. Voor haar rol in Shukshin’s Stories (in 2010 uitgenodigd op het Holland Festival) won zij de Chrystal Turandot en de Moskovsky Komsomolets-prijs voor beste vrouwelijke rol. Ook schreef ze belangrijke filmprijzen op haar naam. Ze werkte onder anderen met Alvis Hermanis, Thomas Ostermeier en Peter Stein.

 

De uitnodiging aan Bondy om in Moskou te komen werken past binnen het beleid van het Theatre of Nations om zijn acteurs en publiek te laten kennismaken met het werk van markante Europese theatermakers. Jaarlijks organiseert het theaterhuis diverse festivals om internationale regisseurs in huis te halen. Voor het seizoen 2014-2015 verzon artistiek directeur Yevgeny Mironov een experiment met het klassieke Russische oeuvre: drie grote westerse regisseurs, Robert Wilson (Verenigde Staten), Luc Bondy (Zwitserland) en Robert Lepage (Canada) kregen het verzoek om met het Russische repertoire aan de gang te gaan bij het gezelschap.

 

Bondy is thans intendant van het Odéon-Théâtre in Parijs en leidde naast zijn regiewerk eerder de Wiener Festwochen en Schaubühne Berlin. Hij werkte al op vele plekken ter wereld – van de Brusselse Munt tot de Münchner Kammerspiele, de Metropolitan Opera, de Salzburger Festspielen, The Young Vic in Londen – maar nooit eerder regisseerde hij een theaterstuk of opera in Rusland. Voor zijn Russische debuut koos voor hij Ivanov van Anton Tsjechov, over de vermoeide dertiger Ivanov die zo verveeld is dat hij niet eens meer lijkt te zoeken naar een uitweg. De personages trekken elkaar mee in verveling, lamlendigheid en lethargie. ‘Een uitdaging,’ liet Bondy in een radio-interview weten. ‘Tsjechov is een groot auteur, maar moeilijk, omdat er niets gebeurt.’

 

Dat het Theatre of Nations een nieuwe Ivanov op het repertoire zet is extra bijzonder omdat Tsjechov in dit theater, met dit stuk debuteerde als toneelschrijver. Hij schreef Ivanov in 1887 op verzoek van Fyodor Korsh, de oprichter van het eerste private theater van Moskou, het huidige State Theatre of Nations. Theatre of Nations stond reeds twee keer eerder op het Holland Festival. In 2013 toonde het gezelschap Circo Ambulante van regisseur Andrej Moguchiy, een subtiele, metaforische kritiek op de huidige staat van het Russische theater. In 2010 zette de Letse regisseur Alvis Hermanis de post-Stalinistische verhalen van Vasily Shukshin sprankelend en modern op het toneel in de productie Shukshin’s Stories.

Credits

regie Luc Bondy naar Anton Tsjechov toneelbeeld Richard Peduzzi kostuums Moidele Bickel productie Theatre of Nations met Yevgeny Mironov, Chulpan Khamatova, Vladimir Kalisanov, Dmitry Maryanov, Igor Gordin, Marianna Shults, Yulia Svezhakova, Dmitry Serdyuk, Olga Volkova, Olga Lapshina, e.a.