In zehn Minuten

De componist Walter Gronostay (1906-1937), geboren en getogen in Berlijn, was vanaf het eerste begin betrokken bij de geluidsfilm. Hij schreef tientallen filmpartituren, onder meer voor Totes Wasser van de Nederlandse regisseur Gerard Rutten (met Ernst Busch in een hoofdrol), die in 1934 op de Venetiaanse Biënnale werd vertoond. In de tijd dat hij bij Schönberg studeerde (1926-'29), schreef Gronostay In zehn Minuten, een groteske eenakter (op een eigen libretto) over een mormonenmissionaris en een theateragent in donker Afrika, die beiden een alarmerende telex krijgen. De missionaris moet, om het 'bekeringsrecord' van een collega te overtreffen, zo snel mogelijk een nieuw zieltje winnen; en de theateragent krijgt opdracht een nachtclubdanseres mee naar Parijs te brengen ter vervanging van Joséphine Baker in de Folies-Bergère. Hun oog valt op één en hetzelfde negermeisje... Een heftige strijd ontbrandt. Gronostays dissonantrijke, wervelende muziek wordt uitgevoerd door een jazzband en solistische strijkers. Na de première in Baden-Baden in 1928 werd het stuk beschouwd als 'entartete Musik' en niet meer uitgevoerd. In scherp contrast met Gronostays uitbundige partituur staat Weills cantate Das Berliner Requiem (1928). De tekst van dit stuk bestaat voornamelijk uit een selectie uit Brechts dichtbundel Hauptpostille. Hij heeft betrekking op de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog en de moord op Rosa Luxemburg. De componist heeft over het werk gezegd: 'De titel is niet ironisch bedoeld. Wij wilden proberen datgene over de dood uit te drukken, wat een stadsmens over dit thema voelt. Het geheel is een serie doodsliederen en grafschriften, in zekere zin dus een wereldlijk requiem.'