Na de verrassende ‘no-man show’ Stifters Dinge vorig jaar in het Holland Festival presenteert de Duitse componist en muziektheatermaker Heiner Goebbels zijn nieuwste productie in samenwer king met het fameuze Hilliard Ensemble. Associatieve teksten van Eliot, Blanchot, Beckett en Kafka vormen de basis voor een geën sceneerd concert zonder herkenbare verhaallijn of personages. De muziek is schaars, ‘alleen ge bruikt wanneer het absoluut nodig is: om de sfeer van Eliots gedicht te verhogen of om de woorden van Beckett op de wijze van een metrische psalm te brengen.’ (The Guardian). I went to the house but did not enter kan misschien het beste worden omschreven als een reis in drie tijdframes op een niet nader omschreven plek: overal en nergens. Een niet te missen wereldtopper!
data
wo 17 juni 2009 22:30
do 18 juni 2009 22:30
informatie
-
Engels
-
Duur voorstelling niet bekend (zonder pauze)
Eén van de grote verrassingen van het Holland Festival 2008 was de 'no-man show' Stifters Dinge van de Duitse componist en muziektheatermaker Heiner Goebbels. “Computergestuurd theater, dat tegelijk vol menselijke emotie is: dat is de griezelige paradox van Stifters Dinge”, schreef NRC Handelsblad.
In het Holland Festival 2009 is de nieuwste productie van Goebbels te zien die hij maakte met de vier zangers van het wereldvermaarde Hilliard Ensemble. 'Een geënsceneerd concert in drie tableaus', noemt hij I went to the house but did not enter. De drie tableaus worden gevormd door drie literaire teksten, van T.S. Eliot, Maurice Blanchot en Samuel Beckett, met Franz Kafka's Der Ausflug ins Gebirge als vrolijk barbershop-intermezzo.
De teksten hebben gemeen dat ze geen veiligheid bieden: er is geen herkenbaar verhaal, er zijn geen herkenbare personages. Het is aan de luisteraar om de aanzet tot eventuele verhalen zelf af te maken. Zo zegt de ik-figuur uit The Love Song of J. Alfred Prufrock van T.S. Eliot in het begin: “Let us go then, you and I!” Maar of hij ooit de kamer verlaat, wordt niet duidelijk. De vier heren van het Hilliard Ensemble zingen het gedicht in een soort atonale harmonie en verwijderen intussen alle objecten uit de kamer en vervangen ze door hun negatief: alles wat eerst zwart was, wordt nu wit, en andersom. “The crushing serenity of this 40-minute episode is an almost perfect realisation of the innately suburban emotional failure embedded in T.S. Eliot's poem.” (The Times)
In het tweede tableau op de tekst La folie du jour van de Franse schrijver Maurice Blanchot (1907-2003) zegt iemand: “Tell us exactly what happened!” Maar wie is het? Een politieagent? Een arts, verpleegkundigen, een advocaat? Horen we een bekentenis, of een ondervraging? En wie gooide een glas in wiens gezicht? Is er dan toch een verhaal? Nee, dat nooit! Het Hilliard Ensemble geeft de monotoon uitgesproken tekst nog een extra sinistere lading door de alledaagse handelingen waarin de zangers opgaan: de een werkt achter een computer, de ander knutselt in een garage. Kafka doorbreekt uiteindelijk de spanning.
Tot slot is er Worstword Ho uit 1983 van Samuel Beckett, een tekst die op radicale wijze onze taal, woorden en betekenissen bevraagt en uitdaagt, en daardoor eerder muzikaal is dan prozaïsch. Goebbels plaats de zangers in een hotelkamer en laat ze naar vakantiedia's kijken. “Goebbels' music is spare, used only when absolutely essential, whether to heighten the mood of Eliot's great poem or to deliver Beckett's words like a metrical psalm, the voices in rhythmic unison throughout. As with the whole show, there's not a detail misplaced.” (The Guardian)
De generatie componisten waar Heiner Goebbels (1952) deel van uitmaakt hebben geen 'last' meer van waar de generatie voor hen nog zwaar onder gebukt ging: de last van twee wereldoorlogen die ervoor zorgde dat iedere verwijzing naar het oude, naar traditie, uit den boze was. Goebbels is eclectischer in aanpak: hij gebruikt wat hij gebruiken kan, of dat nu uit de jazz, pop, klassieke muziek, opera of welke kunstvorm dan ook afkomstig is. Zijn nieuwe samenwerking met het al sinds 1974 bestaande Hillard Ensemble is dan ook volstrekt consistent in de consequente inconsistentie van zijn oeuvre.
