Nishtiman is Koerdisch voor ‘vaderland’. Nishtiman is ook de naam van een groep musici die tijdens het Holland Festival optreedt in het Bimhuis. Het ensemble bestaat uit zeven leden: Hussein Hajar Zahawy (daf, slagwerk), Sorhab Pournazeri (tanbur, kamancheh, zang), Goran Kamil (ud), Ertan Tekin (zorna), Myriam Ebrahimpour (zang), Robin Vassy (Afrikaanse percussie) en Leila Renault (contrabas).

Het ensemble Nishtiman wil Koerdische muziek op de muzikale wereldkaart zetten. Sorhab Pournazeri, speler en componist: ‘We mixen bewust stijlen, met de intentie om het internationale publiek een breed en algemeen beeld te geven van wat Koerdische muziek is.’ De musici combineren bijvoorbeeld Koerdisch en Afrikaans slagwerk, putten rijkelijk uit de mystieke soefietraditie, maar hebben ook populaire melodieën en liefdesliedjes op hun repertoire. Eén van de redenen voor de brede oriëntatie van Nishtiman is dat Koerdistan volgens artistiek leider Hussein Hajar Zahawy behoort tot een veel groter gebied met een gemeenschappelijke muziek, dat zich uitstrekt van Zuid-Spanje tot India, via noordelijk Afrika, de Balkan, Griekenland, Anatolië, het Midden-Oosten, de Kaukasus en Iran.

Zahawy werd in 1980 geboren in Khanaqin in een politiek actieve familie. Om aan de etnische zuiveringen in Irak te ontkomen, vluchtte het gezin naar Iran en vandaar naar Londen. Zahawy was autodidact en zocht vanuit het Westen de muziek uit zijn vaderland op. Omwille van de diversiteit en om geografische grenzen te overstijgen verzamelde hij samen met Pournazeri musici uit verschillende delen van Koerdistan om zich heen. Ze waren daarin beperkt; de oorlog maakte het bijvoorbeeld onmogelijk om musici uit het Syrische deel van Koerdistan bij de groep te betrekken. Vijf van de zeven ensembleleden komen uit Koerdistan, twee uit Frankrijk. Zahawy: ‘Ons doel is het buitenlandse publiek bewust te maken van de Koerdische muziektraditie.’

Koerdische muziek heeft nooit zelfstandig naar buiten kunnen treden omdat ze altijd als onderdeel van de Perzische, Arabische of Turkse muziek gezien werd. Alleen binnen de Koerdische wereld, en dan ook nog alleen door enkele kenners, werd ze op waarde geschat. Zahawy: ‘Nishtiman streeft naar de erkenning van de Koerdische muziektraditie als onafhankelijk nationaal erfgoed.’

Volgens Zahawy is Koerdische muziek gebaseerd op de mens, niet op nationaliteit, religie of geschiedenis. Het is muziek van het dagelijkse leven, muziek van vóór het nationalisme. Zahawy: ‘De tijd is rijp om Koerdische nationale muziek als een zelfstandige culturele beweging met een eigen bestaansrecht te promoten, en Nishtiman is een eerste stap in deze richting.’