Holland Festival Proms: Ben Folds & yMusic

Ben Folds & yMusic

Popmuziek met een klassiek ensemble: het is een spannende combinatie, maar het klinkt al gauw pretentieus. Ben Folds en yMusic bewijzen met hun album So There het tegendeel. Zeker wanneer ze live hun krachten bundelen, zoals in de Holland Festival Proms.

Ben Folds is een van de meest veelzijdige en succesvolle Amerikaanse singer-songwriters. Hij slaat graag bruggen tussen muziekgenres die je op het eerste gezicht niet met elkaar associeert. Daarbij vormt de piano, zijn hoofdinstrument, een verbindend element tussen rocky pop − of ‘punk rock for sissies’, zoals Folds zelf sommige van zijn nummers omschrijft − en klassieke of jazzy klanken. Toch was het een verrassende wending toen Folds in 2014, na vele popalbums, plotseling met een concert voor piano en orkest op de proppen kwam. Een dermate klassieke vorm met een traditioneel klassiek instrumentarium vonden velen een radicale stap. Voor Folds zelf viel dit echter wel mee. Op zijn website zegt hij: ‘Het pianoconcert lijkt eigenlijk behoorlijk op The Unauthorized Biographyof Reinhold Messner, een plaat die ik in 1999 opnam met mijn toenmalige band Ben Folds Five. Als je van die plaat de zang weghaalt en de gitaren vervangt door strijkers, ontdek je dat allebei de stukken een ‘echte Ben Folds’ zijn.’

Na enkele succesvolle live-uitvoeringen van zijn pianoconcert wilde Folds het stuk graag ook op cd uitbrengen. Omdat het concert maar twintig minuten duurt, besloot hij extra materiaal toe te voegen. Daarvoor ging hij op zoek naar kamermuziekensembles die in staat waren tot spannende crossovers. Oorspronkelijk was hij van plan om met verschillende ensembles en verschillende bezettingen te werken. Toen Folds het New Yorkse sextet yMusic ontdekte, was het liefde op het eerste gezicht, en besloot hij het gehele project samen met dit ensemble uit te voeren. 

Een belangrijk uitgangspunt voor de samenwerking was de gedachte dat de begeleiding van yMusic meer moest zijn dan versiering, meer dan een suikerlaagje. Dankzij de uitzonderlijke bezetting van het ensemble en hun ervaring met hedendaagse klassieke muziek wordt de muziek nergens kitscherig. Tenzij Folds dit bewust nastreeft, natuurlijk. De zanger heeft een grote voorkeur voor dubbele bodems en cultiveert graag zijn ietwat nerdy imago. De liedjes van So There zijn deels gekant tegen de oppervlakkige Amerikaanse massacultuur. Maar Folds spaart ook zichzelf niet. Zijn teksten zitten dikwijls vol zelfspot. Tot slot gaan de nummers op So There regelmatig over verloren relaties. Toch waken Folds en yMusic voor sentimentaliteit. 

Alles bij elkaar klinkt de mix van pop en klassiek in So There als een organisch geheel en als een geslaagd experiment dat naar meer smaakt. Dat vindt Folds zelf ook: ‘Voor mijn gevoel is dit pas het begin van onze samenwerking. Popmuziek dreigt steeds meer in herhaling te vallen, terwijl klassieke muziek dit genre een enorme impuls kan geven, zeker op het gebied van sound. Anderzijds kan de klassieke muziekwereld de frisse geest van popmuzikanten uitstekend gebruiken. De mogelijkheden zijn eindeloos.’