Ga naar de hoofdcontent

Een sopraan met een donker en altijd aangrijpend timbre – zó wordt de stem van Anna Caterina Antonacci wel omschreven. Op grote dirigenten als Claudio Abbado, Riccardo Chailly en Riccardo Muti maakte ze indruk met haar uitzonderlijke stem. Haar talenten komen goed tot hun recht in het intieme Era la Notte, dat zij samen met regisseuse Juliette Deschamps maakte. Dit theatrale concert bestaat uit geënsceneerde solomadrigalen uit de vroeg-Italiaanse barok, met werken van Monteverdi, Strozzi en Giramo. Bij de vertolking van de vier muziekstukken voert Antonacci het publiek langs de heftige emoties die de hoofdpersonen moeten doorstaan.

Het project Era la Notte, een geënsceneerd concert voor sopraan en zeven musici, is ontstaan uit een ontmoeting tussen de sopraan Anna Caterina Antonacci en regisseuse Juliette Deschamps, tijdens de repetities voor Les Troyens van Berlioz met Sir John Eliot Gardiner in het Théâtre du Châtelet. Hier ontstond het idee om een recitalprogramma voor Antonacci te realiseren, waarin zij zeer expressieve muziek zingt die uitstekend bij haar donkere en altijd aangrijpende timbre past. Gekozen is voor zeventiende-eeuwse Italiaanse barokmuziek van Claudio Monteverdi, Barbara Strozzi en Pietro Antonio Giramo, waarin de vrijheid van spreken en gebaar alle ruimte geeft voor de wisselwerking tussen de taal van muziek en die van het lichaam. Era la Notte werd voor het eerst in Luxemburg uitgevoerd, in januari en februari 2006. Op 6 en 8 februari 2006 vond de Franse première plaats in het theater van Nîmes en inmiddels is het concert ook op CD verschenen. De inhoud van de voorstelling is door Anna Caterina Antonacci gekozen: vier kleine meesterwerken die zij altijd met grote zorg heeft onderhouden in haar repertoire, vier verschillende stukken die de vier momenten van de voorstelling Era la Notte vormen. De sombere titel is ontleend aan de twaalfde canto van Torquato Tasso’s Gerusalemme liberata, de bron van de prachtige beschrijving van het Combattimento di Tancredi e Clorinda, dat door Monteverdi zo revolutionair op muziek gezet is. Het programma van Era la Notte vormt een aaneenschakeling van scènes uit het leven van een vrouw die door de liefde verloren is en waanzinnig geworden. Alleen op het podium, onrustbarend krankzinnig, geeft zij een bezield beeld van haar aangrijpend bestaan. De vrouw is ziek van de liefde, roept de dood aan als haar enige verlossing in Barbara Strozzi’s Lagrime mie en voorspelt de noodlottige drama’s en misverstanden van de liefde in het Combattimento di Tancredi e Clorinda. Wanneer men zulke uitzonderlijke muziek op uitzonderlijke libretto’s beschouwt, is het niet vreemd dat het woordenboek de Barok ooit definieerde als ‘een schakering van het bizarre’. De taal is die van uitersten, waarin de tegenstelling tussen liefdesdroom en liefdesverdriet leidt tot hartverscheurende taferelen zodat scherpe contrasten als omhelzing en moord in hetzelfde betoog een plaatst kunnen hebben. In het afsluitende Combattimento doet de vrouw een laatste poging zichzelf uit de nacht te bevrijden. Het moment waarop het hete bloed uit Clorinda’s wonden stroomt, ademt zij het lied uit als ultiem bestaansbewijs en als de meest verheven vorm van verdriet.

Credits

regie Juliette Deschamps lichtontwerp Dominique Bruguière scenografie Cécile Degos kostuumontwerp Christian Lacroix sopraan Anna Caterina Antonacci muzikale leiding Julien Chauvin toneelmeester Daniel Eudes, Le Cercle de l'Harmonie viool Julien Chauvin, Tami Troman viola da gamba Nicholas Milne violoncello Emilia Gliozzi contrabas Nicholas Pap theorbe Yasunori Imamura clavecimbel Giorgio Paronuzzi coproductie Grand Théâtre de la ville de Luxembourg, Théâtre de Nîmes waarnemend coproducent Instant Pluriel decor Théâtre de Nîmes