enfant

enfant van Boris Charmatz bouwt voort op een van zijn eerdere stukken; régi uit 2005. Daarin laat de Franse choreograaf zijn dansers als inerte lichamen bewogen worden door machines. In enfant zijn het kinderen die voortbewogen worden – een gegeven dat ook in essentie al in régi aanwezig was. De kinderen worden in enfant echter niet door machines maar door een andere externe ‘motor’ voortgedreven, namelijk door volwassenen, professionele dansers. 

 

De machtsverhoudingen in enfant zijn schokkender en complexer dan in régi. Negen dansers vangen de breekbare lichamen van de kinderen op, tillen ze op en laten ze vliegen, knuffelen hen en doen hen zweven, met zo’n vastberadenheid dat de kinderen geen keus hebben, maar moeten spreken en vragen: wat blijft er ondanks alles dansen in de kindertijd? En tot wat inspireert de kindertijd door middel van dans? Het toneel is hier ook een speelplaats – een kwestie van zwaartekracht, in elke zin van het woord. In het voorwoord vanL'Inhumain schreef de Franse filsoof Jean-Francois Lyotard: “zonder spraak, niet in staat de juiste houding aan te nemen, aarzelend over welk object hem interesseert, niet in staat te beslissen wat goed voor hem is, niet voor rede vatbaar, het kind is bij uitstek mens omdat zijn nood alles wat mogelijk is aankondigt en belooft. Zijn originele kijk op de mens, waardoor hij veroordeeld is een gijzelaar van volwassenen te zijn, toont deze volwassenen hoezeer zij menselijkheid ontberen, en stimuleert hen om menselijker te worden.” In deze voorstelling zou elk gebaar subversief kunnen zijn, een krachtige magneet die je naar het onbekende trekt: een opnieuw leren van vrijheid, wankel maar oprecht, wat tot een tijdelijke ‘republiek van kinderen’ zou kunnen leiden.

 

Na het uitlekken van de vele gevallen van kindermisbruik zijn niet enkel opvoeders, welzijnswerkers en leiders van jeugdbewegingen de weg kwijt. Ook buitenstaanders weten nog nauwelijks hoe ze met kinderen moeten omgaan. Het onderling wantrouwen en dat van de toekijkende samenleving is te groot om op een spontane manier op elkaar in te spelen.

Overigens is hiermee niet gezegd dat Charmatz met enfant een politiek of symbolisch stuk heeft willen maken. Volgens hem zijn al deze overwegingen zaken die het project mee ondersteunen. Centraal staat zijn eigen artistieke visie, vertrekpunt is de choreografie.

Naast zijn eigen ervaringen met onze veranderende blik op het kind, werd Charmatz voor deze voorstelling ook geïnspireerd door Schutz vor der Zukunft van de Zwitserse regisseur Christoph Marthaler, een stuk dat handelt over de ‘euthanasie’ van gehandicapte kinderen onder de nazi’s in Oostenrijk; en het werk van de Réseau Education Sans Frontières, een organisatie die het opneemt voor kinderen die in Frankrijk bedreigd worden met uitzetting.

choreografie Boris Charmatz interpretatie Eleanor Bauer, Nuno Bizarro, Matthieu Burner, Olga Dukhovnaya, Julien Gallée-Ferré, Lénio Kaklea, Maud Le Pladec, Thierry Micouin, Mani A. Mungai, groep kinderen licht Yves Godin geluid Olivier Renouf machines Artefact, Frédéric Vannieuwenhuyse, Alexandre Diaz doedelzak Erwan Keravec assistent Julien Jeanne kostuums Laure Fonvieille stem Dalila Khatir orkestratiesoftware Luccio Stiz algemene voorstellingsleiding Antoine Guilloux voorstellingsleiding Max Potiron, François Aubry lichtontwerp Arnaud Lavisse geluidstechniek Pierre Routin productie Musée de la danse coproductie Festival d’Avignon, Théâtre National de Bretagne (Rennes), La Bâtie – Festival de Genève, Kunstenfestivaldesarts, Théâtre de la Ville–Paris, Festival d’Automne à Paris, Internationales Sommerfestival Hamburg, Siemens Stiftung met buitengewone steun van la Ville de Rennes, Ministère de la Culture et de la Communication, le Conseil régional de Bretagne met steun van Institut Français, la Ville de Rennes met dank aan Or Avishay, Pierre Mathiaut, Julia Cima, Raimund Hoghe