De Nibelungen waren de bezitters van het Rijngoud dat hen onmetelijke kracht en rijkdom bracht. In het Middelhoogduitse Nibelungenlied wordt beschreven hoe zij in een wervelwind van tomeloze passie – liefde, haat, hebzucht en wraak – elkaar, en de schat, vernietigen. In een eigentijdse versie van de wraaktragedie die Friedrich Hebbel midden 19e eeuw op basis van het epos schreef, verplaatsen regisseur Sebastian Nübling en de acteurs van het Gorki theater (Theater van het Jaar 2014) het verhaal naar de huidige tijd. Nu wordt de wereld niet met zwaarden of tanks gedomineerd, maar met de kracht van de economie, hoogwaardige technologie en een bloeiende auto-industrie. Zo snelt Duitsland volgens dit gezelschap weer naar de volgende glorieuze catastrofe in zijn veelbewogen geschiedenis. programma
data
wo 10 juni 2015 20:30
do 11 juni 2015 20:30
informatie
-
Duits
-
Duur voorstelling niet bekend (zonder pauze)
Het Duitse gezelschap GOЯKI staat voor het eerst op het Holland Festival met Der Untergang Der Nibelungen – The Beauty of Revenge, een voorstelling geïnspireerd op het beroemde oud-Germaanse mythologische verhaal over de ondergang van de Nibelungen: het Koninklijke huis der Bourgondiërs. Met de tekst van Friedrich Hebbel (geschreven in 1861) geven regisseur Sebastian Nübling en elf spelers van GOЯKI dit eeuwenoude, oer-Duitse verhaal een hedendaagse draai. In een wervelwind van onstuimige passies – liefde en haat, hebzucht en wraak – vernietigen de Nibelungen uiteindelijk zichzelf.
De heldensage – stammend uit de oud-Germaanse verteltraditie van de vijfde en zesde eeuw, deels gebaseerd op historische feiten en mythische verzinsels – werd in de dertiende eeuw bijeengeveegd en op rijm gezet in het heldengedicht Nibelungenlied. Zowel Richard Wagner als J.R.R. Tolkien lieten zich in hun werk door dit eeuwenoude verhaal inspireren, respectievelijk voor het vierdelige magnum opus Der Ring des Nibelungen (1853-1874) en The Lord of the Rings (1937-1949).
Met de Nibelungen worden zij aangeduid die een legendarische schat in handen hebben, het vervloekte Rheingold. In de sage gaat de schat over van de koning Nibelung en zijn zonen naar de held Siegfried en komt na diens dood in handen van het koninklijk huis van de Bourgondiers.
Het epos begint met een onwaarschijnlijke overwinning en twee ongelooflijke trouwerijen. De jonge held Siegfried, gesterkt door bovennatuurlijke krachten, doodt de draak Fafnir en vergaart daarbij een legendarische gouden schat, het vervloekte Rheingold. Deze buit komt zo in beheer van de Nibelungen. Als beloning voor zijn dapperheid krijgt Siegfried Brunhilde, de laatste dochter van de oude goden, als bruid. Maar hij wijst haar af. Zijn oog is namelijk gevallen op Kriemhild, de zuster van Gunther, de Koning der Bourgondiërs en Siegfrieds strijdmakker. De twee mannen maken een noodlottige afspraak. Als Siegfried erin slaagt om voor Gunther de hand van Brunhilde te winnen, dan krijgt hij toestemming om met Kriemhild te trouwen. Maar de vrouwen weigeren hieraan mee te werken. Brunhild is niet geïnteresseerd in Gunther, en door een loslippige Kriemhild ontdekt ze het plan. Talloze geheimen, misverstanden en politiek gekonkel stapelen zich op tot een groot onbeheersbaar schandaal. Siegfried krijgt de schuld, en na een intrige wordt hij vermoord door Hagen, Gunthers vazal. Na de dood van Siegfried trouwt Kriemhild met Etzel en gaat bij hem wonen. Het drama komt tot een dramatisch hoogtepunt door de wraak van Kriemhild op Hagen én haar eigen familie. De Nibelungen weten dat ze allemaal zullen sterven.
Dit nationale heldendicht vormt de basis voor een krankzinnige wraakgeschiedenis, waarmee regisseur Nübling en de spelers van GOЯKI de recente Duitse geschiedenis belichten als een onafwendbare, waanzinnige zelfmoordaanslag. Duitsland heeft sinds de Tweede Wereldoorlog niet geleerd om anders te denken, stelt het gezelschap. Nog steeds probeert men met de industrie, economie, politieke kracht en westerse conservatieve ideologie de wereld te domineren. Voor nieuwe inzichten en manieren van leven, denken, werken is geen ruimte. Met destructieve gevolgen.
Dit idee werken ze uit op een volstrekt eigenzinnige wijze. Met sterk fysiek spel rond een ingedeukte Merdeces Benz, slapstick, sadomasochistische elementen en cartooneske overdrijving, die ook doorwerkt in de vormgeving en het kostuumontwerp van Eva-Maria Bauer. Zo krijgt de archetypische über-Duitse held Siegfried gestalte door de Turks-Duitse acteur Taner Şahintürk, gehuld in een pooieroutfit en een trainingsbroek met gouden dollartekens, en wordt Brunhilde door acteur Till Wonka belichaamd als blonde transseksueel met netkousen en een leren minirokje. In al zijn groteske vormen toont Der Untergang Der Nibelungen – The Beauty of Revenge een duik in de duistere, zeer menselijke drang om steeds weer de totale vernietiging tegemoet te willen rennen – een satirisch commentaar op de gewelddadige Duitse historie.