Ga naar de hoofdcontent

Decreation is een van de laatste werken die William Forsythe creëerde voor het Ballet Frankfurt voordat dit illustere balletgezelschap in 2004 werd opgeheven. Een artificiële opera over deformatie, tederheid en woede krijgt vorm als Decreation zich ontvouwt. Dialogen, personages en lichamelijke commando’s trekken van danser naar danser: een snelle, glibberige zwaai van het ene lichaam naar het andere. Klank wordt vervormd als die zich pijnlijk jankend door de strot wringt, uit de lichamen die zich voortbewegen in een constante scheve verkramping. Alle communicatie verloopt indirect, via een omweg, in steeds maar verschuivende groeperingen van schimmen en leegte. Het stuk hervormt zichzelf voortdurend rond drie vragen over de gang van de ziel: van drie delen naar twee delen, naar één deel.

Decreation is het laatste stuk dat Forsythe maakte voor het Ballet Frankfurt en vormt een tweeluik samen met Kammer/Kammer dat eraan vooraf ging. Beide stukken zijn gebaseerd op teksten van de Australische schrijfster Anne Carson. De titel Decreation verwijst dan ook naar het gelijknamige operalibretto van haar hand: een tekst over liefde, haat en jaloezie waarbij het individu zichzelf voortdurend ondermijnt – decreëert – om ruimte te scheppen voor het nieuwe en onbekende. 

 

Deze ontwrichtende werking van de liefde krijgt bij Forsythe vorm in een multidisciplinair werk waarin sprake is van een permanente onbalans, zowel in beweging als in tekst, beeld en geluid. Het conflict van de liefde is hier een innerlijk conflict, waarbij de dansers voortdurend proberen te ontsnappen aan hun eigen lichamelijk beperkingen. Het groteske wordt hierbij niet geschuwd. Op de bijna apocalyptische soundtrack – bestaande uit live muziek van pianist David Morrow en het versterkte geluid van de bewegende dansers – lijken armen, benen, hoofden en monden een geheel eigen wil te hebben. Dit gegeven wordt versterkt door het gebruik van videoprojectie, waarbij de fysiek aanwezige lichamen worden geconfronteerd met hun geprojecteerde beelden. 

 

De teksten van Anne Carson over liefde, vertrouwen en wanhoop geven inhoud aan deze gefragmenteerde elementen, maar ontsnappen zelf ook niet aan het proces van deconstructie. Niet altijd verstaanbaar, worden de teksten in losse flarden over de hoofden van de dansers uitgesproken. Ook in de momenten van verstilling probeert Forsythe de toeschouwer te ontregelen door op ironische wijze te flirten met pathetische, melodramatische vormen die de hoop op werkelijke toenadering teniet doet.

 

Dit alles maakt Decreation, in de woorden van een Duitse recensent, tot een “Catastrofe-puzzel met burleske inslag.” Een puzzel die met geen mogelijkheid is op te lossen, maar die wel uitdaagt, verleidt en intrigeert op een manier waarop alleen Forsythe dat kan.

  • © Dominik Mentzo

  • © Dominik Mentzo

  • © Dominik Mentzo

  • © Dominik Mentzo

Credits

choreografie William Forsythe naar een essay van Anne Carson toneelbeeld William Forsythe licht Jan Walther, William Forsythe muziek David Morrow kostuums Claudia Hill dramaturgie Rebecca Groves video ontwerp Philip Bußmann geluidsontwerp Niels Lanz, Bernhard Klein camera Ursula Maurer dansers Yoko Ando, Cyril Baldy, Esther Balfe, Francesca Caroti, Dana Caspersen, Amancio Gonzalez, David Kern, Ioannis Mantafounis, Fabrice Mazliah, Roberta Mosca, Tilman O’Donnell, Nicole Peisl, Georg Reischl, Christopher Roman, Jone San Martin, Parvaneh Scharafali, Yasutake Shimaji, Richard Siegal*, Elizabeth Waterhouse, Ander Zabala productie The Forsythe Company