Ga naar de hoofdcontent

GEANNULEERD

Tot onze spijt is de voorstelling Dark Skies is geannuleerd. Blixa Bargeld heeft ons laten weten dat hij om medische redenen niet zal kunnen optreden, en zonder hem kan deze voorstelling niet plaatsvinden.


Samen met coproducent Asko|Schönberg en de andere uitvoerenden onderzoeken we of het mogelijk is Dark Skies tijdens een volgende festivaleditie alsnog te presenteren. Kaartkopers voor Dark Skies krijgen het aankoopbedrag van hun tickets gerestitueerd.


Als vervanging van Dark Skies zijn er gelukkig nog andere voorstellingen die je kunt bezoeken, zoals het hedendaagse concert Call for the Company van Raven Chacon of de multidisciplinaire performance in de Gashouder: Indra's Net van Meredith Monk & Vocal Ensemble.




De jonge componist Jamie Man en muziekicoon Blixa Bargeld vinden elkaar in een gezamenlijke ode aan de duisternis met een groot orkest waarin de stem van Bargeld centraal staat.


Voor dit grootschalige muziekwerk liet componist Jamie Man zich inspireren door de opkomst van Dark Sky Reservaten – zonder lichtvervuiling - en astronomisch mysterie: met ieder minuscuul beetje begrip dat we verwerven, neemt het mysterie van ons universum exponentieel toe. We projecteren in deze donkere, onbekende ruimte onze eigen verhalen, vragen en het belang van ons bestaan. In de duisternis zoeken we het licht en soms lijken de sterren antwoord te geven.


Voor Dark Skies werkt Man met een grote groep van vijfenveertig musici wiens instrumenten en klanken elkaar vinden zonder aan een klassieke orkestsamenstelling te voldoen. Het orkest kent een uitzonderlijke bezetting, met onder meer zeven percussionisten van Slagwerk Den Haag en een gedeconstrueerd orgel dat een zware focus legt op de uiterste randgebieden van het menselijk gehoorspectrum. De hoogste en de laagste frequenties, tot en met infrageluid, worden via luidsprekers, subwoofers en objecten elektronisch door de ruimte verspreid. In het midden van dit alles staat één buitengewone menselijke ‘stemmachine’, de legendarische leadzanger van de groep EINSTÜRZENDE NEUBAUTEN, Blixa Bargeld.


De bijzondere opstelling maakt het voor het publiek mogelijk om zich vrij te bewegen tussen de verschillende clusters van musici en objecten, die verspreid in de ruimte staan. 


Jamie Man:

‘Nachtdieren jagen in het donker op hun prooi. De lampen die onze nachten verlichten, bedreigen hun bestaan en vervuilen ons eigen zicht op de astronomische wonderen. Het is alleen door donkere luchten dat we voorbij de beperkingen van onze eigen atmosfeer kunnen kijken en zo de horizon van onze existentiële grenzen verbreden.’

De jonge Chinees-Britse componist Jamie Man en Blixa Bargeld, stemkunstenaar en frontman van de iconische Duitse industrial band EINSTÜRZENDE NEUBAUTEN, delen een fascinatie voor de sterrenhemel en de manier waarop we onze menselijke verhalen daarop projecteren. Man componeert veel voor stem en maakt multimediawerk, waar naast muziek ook licht en lichtinstallaties een prominente plek kunnen innemen. Ze was in 2020 in Portugal voor een bezoek aan een Dark Sky Reservaat, een plek op aarde met minimale lichtvervuiling waardoor de sterrenhemel optimaal zichtbaar is. Bargeld was ooit als tienjarige jongetje het jongste lid van het Astronomische Gesellschaft in Berlijn. De twee hebben hun krachten gebundeld voor het project Dark Skies, ‘een ode aan de duisternis’, waarvoor Man een fuga van muziek, licht en duisternis heeft gecomponeerd die in voortdurend en vaak onbepaald contrapunt beweegt met de tekst en live vocale uitvoering van Bargeld.  

 

Dark Skies is een grootschalig project waar vijfenveertig musici aan meewerken: muziekensemble Asko|Schönberg, Slagwerk Den Haag, studenten van het Conservatorium van Amsterdam en organist James McVinnie op een akoestisch barokorgel. Een speciaal gemaakt gedeconstrueerd orgel, bespeel door een percussionist, legt de focus op de randgebieden van het menselijk gehoorspectrum. In samenwerking met geluidskunstenaar Tatiana Rosa en geluidsontwerper Brecht Beuselinck, zijn alle geluiden afkomstig van een live akoestische bron. De hoogste en laagste frequenties, tot en met infrageluid, worden via luidsprekers elektronisch door de ruimte verspreid. Het akoestische geluid van de muzikanten wordt herhaald en vermenigvuldigd via transducers en basshakers waarmee percussionisten objecten in de ruimte activeren, waardoor een gelaagd ecosysteem van geluid ontstaat. Uit iets eenvoudigs als twee dubbele bastonen die samenkomen in een enkele luidsprekerkegel om een beatfrequentie te vormen, ontstaat een tempo met de potentie voor een lied. De muzikanten zijn over de ruimte en het podium verspreid zoals in de cirkelvorm van het orkest uit het oude Griekse theater, met het publiek tussen hen in. In het midden van dit alles staat Blixa Bargeld, die zijn eigen stem live in looping gebruikt - uiteenlopend van onmerkbaar gefluister tot oorverdovend geschreeuw om een kosmos van geluid te creëren. 


Man toont in haar werk een fascinatie voor het fenomeen licht. De componist, die ‘het poëtische mysterie van het mens-zijn’ onderzoekt, heeft samengewerkt met de Amerikaanse lichtkunstenaar Ben Zamora en onderzocht hoe een wereld met duisternis kan worden gesmeed als uitgangspunt voor haar voorlaatste werk, de kameropera Zelle, gemaakt met lichtkunstenaar Ezra Veldhuis, die ook het licht voor Dark Skies creëerde. Het ging haar toen niet zozeer om de uitgelichte objecten op het toneel zelf, maar om het gegeven dat we die allemaal met onze verbeelding weer anders interpreteren. De componist noemt de verbeeldingskracht het gereedschap dat we gebruiken om de immateriële wereld te betreden: om fenomenen die veel groter zijn dan wij, die zich geheel aan ons onttrekken, te duiden vanuit een beperkte antropocentrische blik.


En de sterrenhemel is door de eeuwen met een al te menselijke blik bejegend. Bargeld, met zijn gedegen kennis van de sterrenbeelden, weet hoe de namen, de betekenissen en zelfs de geslachten van de sterrenbeelden zijn veranderd. Hoe we zelfs nu nog, geleid door onze eigentijdse, persoonlijke fascinaties, van alles op dit ongrijpbare mysterie projecteren. Kortgeleden stond hij onder een nachtelijke hemel en wees hij een jonge dertiger op de sterrenbeelden. Bargeld: ‘Orion was vlak boven ons, met die drie sterren op een rijtje die de gordel van Orion vormen. Die jongeman wees ernaar en zei: “En dat is Elon Musks Starlink.” Dat was nieuw. Die constellatie is van alles geweest in de geschiedenis van de mensheid. De Egyptische god Osiris, de gordel van een jager in de nachtelijke hemel en nu werden die sterren aangezien voor een rijtje satellieten van een miljonair.’  


Man: ‘Het zegt indirect iets over hoe we ons verhouden tot de sterren, ze misschien zelfs willen claimen. Belachelijk inderdaad, maar is het belachelijker dan het claimen van land of water?’

  • Jamie Man, muzikale leiding

    © M.A.

  • Still uit NASA's SDO Capture of Mercury Transit Time-lapse

    © NASA

  • Still uit NASA's SDO Capture of Mercury Transit Time-lapse

    © NASA

Credits

muziek Jamie Man muzikale leiding Jamie Man tekst Blixa Bargeld zang Blixa Bargeld uitvoering muziek Slagwerk Den Haag, Conservatorium van Amsterdam, Asko|Schönberg fluit Tom Sargeaunt, Nicola Stevenson, Ned McGowan, Elise Tossens piccolo Tom Sargeaunt, Nicola Stevenson, Ned McGowan, Elise Tossens basfluit Tom Sargeaunt contrabasfluit Ned McGowan fagot Remko Edelaar, Jaap de Vries contrafagot Remko Edelaar, Jaap de Vries trompet Arthur Kerklaan, Bas Duister trombone Koen Kaptijn, Sebastiaan Kemner, Reinaldo Denoso bastrombone Reinaldo Denoso sousafoon Patrick Votrian, Student Tuba tuba Arjan Stroop, Patrick Votrian, Student Tuba elektrische gitaar Wiek Hijmans basgitaar Mark Haanstra altviool Liesbeth Steffens, May Bardsley, Lisa Eggen, Duleen van Gunsteren, Frank Goossens, Yuxin Chen, Ruben Sanderse, Yanna Pelser cello Sebastiaan van Halsema, Shira Pinkerfeld, Wijnand Hulst, Pauline Ngolo, Kalle de Bie, Job Jurre Huiskamp, Diederik Smulders contrabas Eva Euwe, Diego Cubillos Rivero, Benjamin de Boer, Frances Inzenhofer, Dominique Chabot, Cody Takacs slagwerk Joey Marijs, Jaoa Brito, Jonathan Bonny, Gonzalo Martins, Vitaly Medvedev, Porter Ellerman, Frank Wienk orgel James McVinnie elektronica Tatiana Rosa met steun van Muziekfonds Mauricio Kagel

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door