Beethoven

Grosse Fuge, Hans van Manen Eén brok samengebalde energie Van Manens sublieme choreografie Grosse Fuge, op Beethovens gelijknamige strijkkwartet, werd na de première in 1971 uitgeroepen tot ‘meest belangwekkende Europese ballet van het decennium’. Vandaag de dag heeft dit zinderende dubbelkwartet nog altijd niet aan populariteit afgedaan: Grosse Fuge is een van de meest uitgevoerde Van Manen-balletten wereldwijd. ‘Briljant en oogstrelend’, ‘één brok samengebalde energie’, schreef de pers over recente uitvoeringen. 

De choreografie voor vier mannen en vier vrouwen bestaat uit twee sterk verschillende delen, die samen toch een harmonisch geheel vormen. In de fuga zijn de spanningen complex en geladen; in de cavatina worden ze lyrisch omspeeld en opgelost. De mannen dragen in het eerste deel zwarte rokken, ontworpen door Van Manen zelf, die hun bewegingen nog feller en agressiever maken, terwijl de vrouwen eruitzien alsof ze net uit hun avondjurk zijn gestapt. Prometheus, Wubkje Kuindersma, Remi Wörtmeyer en Ernst Meisner Goddelijk vuur De enige balletcompositie die Beethoven in zijn leven schreef is het allegorische handelingsballet Die Geschöpfe des Prometheus, dat hij in 1801 in opdracht van het Weense Keizerlijke Hof componeerde. De muziek van dit ballet was een groot succes, maar van de choreografie is behalve een korte synopsis – over Prometheus die het vuur van de goden steelt om dat aan twee menselijke gestalten te geven – niets bewaard gebleven. In Beethoven presenteren Wubkje Kuindersma, Ernst Meisner en Remi Wörtmeyer,drie jonge choreografen van naam, de wereldpremière van hun nieuwe, meer abstracte vertaling van Die Geschöpfe des Prometheus. In navolging van de drie ‘Van’s’, die in 1975 gezamenlijk Collective Symphony creëerden, nemen zij ieder een deel van Beethovens ballet voor hun rekening. Muziek: Ludwig van Beethoven (1770-1827) Ludwig van Beethoven wordt samen met Bach en Mozart beschouwd als een van de allergrootste componisten uit de muziekgeschiedenis. Op elfjarige leeftijd was hij al in staat om bijna het gehele Das wohltemperierte Klavier van Bach uit zijn hoofd te spelen, en schreef hij zijn eerste composities. Later nam hij in Wenen lessen bij Joseph Haydn en Johann Schenk. Samen met Mozart en Haydn vormde Beethoven de ‘eerste Weense school’. Daarnaast is Beethoven de componist die de brug naar de romantiek heeft geslagen: persoonlijk gevoel uitgedrukt in muziek. Rond 1800 openbaarden de eerste tekenen van doofheid zich bij Beethoven. Hij werd een teruggetrokken, achterdochtige man die zijn laatste, toentertijd vaak onbegrepen werken in volledige doofheid componeerde.