Ga naar de hoofdcontent

Geïnspireerd door alledaagse geluiden en de natuur componeerde en arrangeerde Ryuichi Sakamoto in 2017 datgene waar hij zelf het liefst naar wilde luisteren. Het werd, zoals hij het noemt, een ‘asynchroon’ album, zonder centraal ritme, waardoor de klanken minder voorspelbaar zijn en er veel ruimte ontstaat voor experiment. async is het eerste soloalbum dat Sakamoto maakte nadat hij herstelde van keelkanker. Het werd een van zijn meest persoonlijke albums, dat door media als Rolling Stone en Pitchfork werd bejubeld als een van de beste releases van 2017. Een belangrijke inspiratiebron voor async was het werk van filmregisseur Andrej Tarkovski. Sakamoto – die bekend staat om zijn vele filmscores – besloot een soundtrack te maken voor een denkbeeldige Tarkovski-film. Hij gebruikte daarvoor een piano en orkestinstrumenten, maar ook een selectie van unieke akoestische en elektronische geluiden en locatieopnames. Het resultaat is een album met veel aandacht voor de essentie van elk afzonderlijk geluid. Sakamoto presenteerde het album in 2018 live in de intieme sfeer van de Veteran's Room in de Park Avenue Armory in New York. Stephen Nomura Schible, die op dat moment ook de documentaire Ryuichi Sakamoto: Coda werkte, maakte daar deze filmische opname van.

Tijdens het maakproces van het album async werd componist Ryuichi Sakamoto gevolgd door documentairemaker en regisseur Stephen Nomura Schible die, naast de registratie van de albumpresentatie ook de documentaire Ryuichi Sakamoto: Coda over hem maakte. Daarin laat Schible zien hoe Sakamoto te werk gaat in de periode waarin hij tevens herstellende is van keelkanker. In die documentaire vertelt Sakamoto: 'Alle geluiden zijn onvermijdelijk. Elk straatgeluid heeft een reden om er te zijn. Mensen nemen de vrijheid om te bepalen welke geluiden goed en slecht zijn. Iedereen zou naar geluiden moeten luisteren zonder vooroordelen.’ 

Tijdens het maakproces van het album async werd componist Ryuichi Sakamoto gevolgd door documentairemaker en regisseur Stephen Nomura Schible die, naast de registratie van de albumpresentatie ook de documentaire Ryuichi Sakamoto: Coda over hem maakte. Daarin laat Schible zien hoe Sakamoto te werk gaat in de periode waarin hij tevens herstellende is van keelkanker. In die documentaire vertelt Sakamoto: 'Alle geluiden zijn onvermijdelijk. Elk straatgeluid heeft een reden om er te zijn. Mensen nemen de vrijheid om te bepalen welke geluiden goed en slecht zijn. Iedereen zou naar geluiden moeten luisteren zonder vooroordelen.’ 

Natuurlijk geluid

Sakamoto besteedt veel aandacht aan alledaagse geluiden en geluiden uit de natuur. Hij wordt daarbij geïnspireerd door John Cage die eens zei dat ‘geluiden zichzelf moesten kunnen zijn’ en door filmregisseur Andrej Tarkovski die in zijn films veel aandacht besteedt aan de natuur en natuurlijk geluid. Zo is in Coda onder andere te zien hoe Sakamoto het geluid van ijswater ‘opvist’ van onder het poolijs en hoe hij speelt op een piano die in de buurt van Fukishima door de tsunami werd aangetast, waardoor het geluid door de natuur is vervormd. Deze geluiden komen terug op zijn persoonlijke album async. Sakamoto over async: ‘Voor async heb ik besloten om geen gevestigde muzikale vormen te gebruiken. In een sonate, een vorm die in de achttiende eeuw veel werd gebruikt door Händel en Mozart, is de opbouw erg rigide. Zelfs popsongs hebben een soort vorm. Ik wilde daar niets van gebruiken. Elke track op async is gemaakt met heel spontane vondsten, zonder formele ideeën. Ik wilde de juiste vorm vinden voor elk nummer. Maar bijna elke keer als ik iets maakte, moest ik mezelf afvragen, "wat wil je horen?" Misschien niets, en dat is oké. Mijn verlangen was de enige regel. Mijn solowerk maak ik puur voor mezelf, dus het wordt ook uitsluitend beoordeeld of ik er tevreden mee ben en of ik vind dat ik mezelf naar een ander niveau heb gebracht.’ Schible over het maken van de filmopname van de live-uitvoering van async: 'Ryuichi is het type performer dat dingen elke keer anders doet. Dus het enige wat we konden doen was bepaalde opstellingen in gedachten houden terwijl we in één take filmden. Ik communiceerde met mijn geweldige team van cameramensen via hun koptelefoons, terwijl ik achter een grote monitor in een aparte kamer werkte. We moesten zijn acties zo goed mogelijk volgen. We probeerden als het ware op de muziek te dansen (...) ik hou ervan om op deze manier te werken als ik optredens film. Ik voel dat het een bepaald soort spanning en diepere realiteit op het scherm brengt.'

Lees minder

Credits

regie Stephen Nomura Schible director of photography Tom Richmond, Neo S. Sora montage Hisayo Kushida muziek Ryuichi Sakamoto geluidsontwerp/mix Tom Paul geluid Alec Fellman visuals Shiro Takatani programmeur Satoshi Hama abstracte beelden Takashi Makino regieassistent Motomu Ishigaki productieleiding Kazuko Shingyoku lijnproducent Jinn Nishimura productie Eric Nyari, Stephen Nomura Schible, Yoshiko Hashimoto uitvoerend producent Norika Sora