Ga naar de hoofdcontent

Aangetrokken door de onbegrensde mogelijkheden van het moderne China laat de Europese architect Sem Aers zich verleiden tot de bouw van een uitzinnige megaconstructie in een Chinees dorpje. Daar raakt hij verwikkeld in een passionele liefdesaffaire met de beroemde operazangeres Qin Mulan. Maar zoals onder de traditionele operaschmink en -kostuums van Mulan een gewiekste, moderne zakenvrouw schuilgaat, zo blijkt ook Sems droomproject te mooi om waar te zijn. Met een mix van traditionele Kunqu opera en Wagneriaanse laatromantiek verbeeldt de Nederlandse componist Arnoud Noordegraaf de botsingen tussen Oost en West, traditie en moderniteit, romantiek en realiteit – conflicten die ook tot uitdrukking komen in het inventieve decorontwerp en de filmprojecties van Ai Weiwei, China’s beroemdste hedendaagse kunstenaar. programma

In China kun je dromen. Waren in de vorige eeuw de Verenigde Staten de verzinnebeelding van ongeremde mogelijkheden, tegenwoordig zoeken avonturiers de ruimte in de communistisch-kapitalistische speeltuin van de snelst groeiende economie ter wereld. In China komen dromen uit. As Big As The Sky, de nieuwe multimediale opera van componist en regisseur Arnoud Noordegraaf, gaat over de Chinese droom – en over dromen die uit de hand lopen. De wereldberoemde dissidente kunstenaar Ai Weiwei zorgde voor het decor en de film; het is de eerste keer dat Ai Weiwei zich op het terrein van muziektheater begeeft. Het libretto is van de hand van de Britse schrijver Adrian Hornsby, met wie Noordegraaf eerder samenwerkte aan de in Tokio gesitueerde muziektheatervoorstelling A.M., die in 2011 te zien was in het Holland Festival. De muziek wordt uitgevoerd door Asko|Schönberg. As Big As The Sky is een nieuwe productie die in het Holland Festival haar wereldpremière beleeft.

 

As Big As The Sky speelt zich af in de ongekende bouwwoede die China in zijn greep heeft, maar vertelt óók, in de beste traditie van het operagenre, het verhaal van een gedoemde liefde. De Europese architect Sem Aers werkt in een afgelegen Chinees dorpje aan de bouw van een uitzinnige megaconstructie. Zijn klant is Wu Cai, een miljonair en parvenu die zelf is opgegroeid tussen de koeien en rijstvelden van het dorpje. Juist naar die plek keert Wu terug om een monument op te richten voor zijn eigen succes en voor de opkomende supermacht. Om de Chinese successtory van utopische transformatie in architectuur te vangen ontwerpt Sem de grootste koepel ter wereld, die over het dorp heen gebouwd zal worden en het volledig zal omvatten. In de nok komt een gaatje, waardoor het gewelf verandert in een reusachtige camera obscura die een projectie van de hemel over het dorp en de omringende velden werpt.

 

Terwijl om hem heen het enorme gevaarte in hoog tempo wordt opgetrokken voert Sem via Skype gesprekken met de verschillende partijen. Het hoofdkantoor van het architectenbureau in Europa maakt zich zorgen om de westerse pers, die het project van hoogmoed beticht en de bouwers ervan beschuldigt de lokale cultuur te vernietigen. Aan de andere kant dringt Wu erop aan dat het oorspronkelijke dorp wordt platgewalst en herbouwd als ‘authentiek’ Chinees dorpje, geschikt voor het opvoeren van traditionele opera, dat een toeristische trekpleister moet worden. Voor de opening van de koepel wordt de Chinese-operazangeres en nationale beroemdheid Qin Mulan geëngageerd.

Sem worstelt met al die tegengestelde belangen en dreigt in een identiteitscrisis te raken. Wanneer Qin Mulan ten tonele verschijnt om te repeteren wordt Sem op slag verliefd – op haar schoonheid, op haar stem, maar ook op de authentieke cultuur die ze lijkt te belichamen. Maar onder de chinoiserie die Sem op haar projecteert is Qin Mulan een moderne vrouw met een sterk zakelijk instinct en een neusje voor de media.

Hun publiekelijk gevolgde liefdesgeschiedenis raakt verknoopt met het steeds moeizamere bouwproject. Een oude vrouw weigert haar huis te verlaten, dat als een eenzame nagel uit het afgegraven sloopterrein steekt en in de media uitgroeit tot symbool van de verwoestende bouwmegalomanie. Sem wordt gedwongen de vraag onder ogen te zien tegen welke prijs zijn droomproject wordt gerealiseerd.

 

De door Ai Weiwei gemaakte filmbeelden spelen een belangrijke rol bij het tonen van de zeer uiteenlopende werelden waarin de opera zich voltrekt. Het ontwerp van de podiuminstallatie loopt over in projecties van bouwschetsen, videoconferenties, twitterfeeds, televisienieuws en documentair beeld van het snel veranderende Chinese landschap. Muzikaal heeft Noordegraaf in As Big As The Sky twee contrasterende genres tegenover elkaar geplaatst die de botsende werelden vertegenwoordigen: traditionele Kunqu-opera en wagneriaanse laatromantiek, beide uiteraard bezien door een eigentijdse bril. Met allerlei technieken, zoals het citeren, mengen of juist laten botsen van stijlen, zet Noordegraaf zijn muziek in om het gelaagde verhaal over media, macht en liefde te vertellen. Naast het ensemble, dat op het podium musiceert, heeft hij ook het Chinese mondorgel sheng en een heel arsenaal aan onconventionele percussie – een bouwsteiger, bijvoorbeeld – opgenomen in zijn partituur.

Credits

muziek Arnoud Noordegraaf regie Arnoud Noordegraaf film Arnoud Noordegraaf, Ai Weiwei libretto Adrian Hornsby scenario Adrian Hornsby decorontwerp Ai Weiwei assistent ontwerper Bart Visser art direction Studio van ’t Hullenaar & Vis kostuumontwerp Merel van ‘t Hullenaar dirigent Bas Wiegers bariton Martijn Cornet sopraan Hē Yí tenor Li Yuanwei, Zhang Bo, Merlijn Runia uitvoering Asko|Schönberg, Cappella Amsterdam fluit Mirjam Teepe piccolo Mirjam Teepe klarinet Daniël Boeke basklarinet Daniël Boeke fagot Remko Edelaar contrafagot Remko Edelaar hoorn Jan Harshagen trompet Frank Braafhart slagwerk Ger de Zeeuw, Niels Meliefste viool Marijke van Kooten altviool Bernadette Verhagen cello Doris Hochscheid contrabas James Oesi sheng Wu Wei coproductie Holland Festival, Barooni, Asko|Schönberg met steun van AMMODO, Fonds Podiumkunsten, Amsterdams Fonds voor de Kunst, Prins Bernhard Cultuurfonds, Fonds voor Hedendaagse Muziek, Adèle Wickertfonds, Fontein Tuynhout Fonds, VSBfonds met dank aan The Brook Foundation

Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door